Staat niet op de kaart
Twee dagen geleden overleed Francois
Boulangé, het meest bekend als quismaster van het TV-spelletje
Lingo. Toen ik nog in Nederland woonde, heb ik daar talloze
afleveringen van gezien. In 1989 kwam het voor het eerst op de buis,
met Robert ten Brink als presentator. Hij had daarvoor al de quiz
Cijfers en Letters gepresenteerd, waarbij hij in 1985 werd afgelost
door Bob Bouma.
Maar terug naar Lingo. De beste presentator was natuurlijk
Francois Boulangé - vrolijk, en vooral het spel niet te serieus
nemend. Dat maakte hem de ideale quizmaster bij dit programma.
Toen het programma in 2000 van de VARA naar de Tros
verhuisde, ben ik opgehouden met kijken. Want ik keek Lingo niet alleen
voor het spel, maar ook voor de presentator.
Het schijnt dat er ook allerlei spelregels zijn bijgekomen
met ingewikkeldere manieren om ballen te trekken (of juist niet). TV
spelletjes moeten eenvoudig zijn. Dat vond ik het mooie aan Cijfers en
Letters. En aan Lingo. Woorden raden en ballen met nummers trekken die
op een bingokaart staan. En Boulangé heeft dat uitstekend op de
kaart gezet.
13 september 2021,
Steven Verhelst
Twintig
Ik heb ze nog steeds in een grote stofmap op zolder. De kranten van 12, 13 , 14 en 15 september 2001.
Op 11 september heb ik in mijn kleine flatje aan de
Boerhaavelaan in Leiden tot laat in de nacht televisie zitten kijken,
en ik was al weer op toen het nog schemerde. Ik ging eerst een krant
kopen op het treinstation, Ik geloof dat ik daarna weer naar huis ben
gegaan om te ontbijten en de krant door te kijken.
De wereld is voorgoed veranderd, zegt men.
Maar hoe staat het met de
War on Terror?
Bin Laden is dood, Saddam Hoessein is dood, maar
terrorisme gaat door - kleinschaliger misschien, zonder al-Qaida als
organisator.
Hoe bestrijd je terrorisme het beste? Welvaart? Educatie?
Uitbannen van religie? Of misschien pas door het uitsterven van de mens?
11 september 2021,
Steven Verhelst
Fosfine
De afgelopen weken was er
ophef over een aantal binnenvaartschepen die ladingen graan vervoerden met daarin te hoge concentraties van fosfine.
Fosfine is een giftig gas dat gebruikt wordt om te
voorkomen dat er ongedierte komt bij de lading van deze schepen. Maar
het is ook toxisch voor de mens.
Bij fosfine moet ik denken aan de serie Breaking Bad, die
ik momenteel weer opnieuw kijk. Het gaat over een scheikundeleraar met
kanker die crystal meth gaat producren om geld te verdienen voor zijn
familie. In het eerste seizoen vergiftigd hij twee criminelen die zijn
camper binnengaan, waar hij de crystal meth synthetiseert. Hij laat
zogenaamd zien hoe het gaat en gooit fosfor in water, waardoor
fosfinegas ontstaat. Hij gebruikte alleen rode fosfor, dat niet
reactief genoeg is hiervoor. Je moet witte fosfor gebruiken, maar dit
is zo reactief, dat het ook spontaan ontbrandt in lucht. Bovendien is
er nog kalium hydroxide nodig om fosfinegas te maken.
Hoe het fosfine in de binnenvaartschepen gegenereerd wordt, weet ik niet, maar daar kom ik nog wel achter.
4 september 2021,
Steven Verhelst
Einde en nieuw begin
Gisteren haalde ik mijn zoon voor het
laatst op bij de kinderopvang. Hij is 2,5 jaar oud. In België gaan
kinderen vanaf 2,5 jaar oud naar school.
Mijn zoon leek er vanochtend minder mee bezig dan
ik. Ik bracht hem naar de deur van zijn klas, hij stapte naar
binnen, draaide nog een keer om om te zwaaien en was toen weg -
nieuwsgierig naar de nieuwe speeltjes in het klaslokaal. Hij heeft nog
geen last van nostalgie zoals ik.
Als je kind bent, gaat de tijd langzaam. Een
woensdagmiddag zonder school verloopt traag als stroop. De
zomervakantie is een zee van tijd, een oceaan zonder land in zicht.
In een mensenleven komt de tijd traag op gang, als een knikker die van een helling af rolt.
Hoe komt dat? En kunnen we de tijd vertragen als volwassenen?
Albert Egberts, de hoofdpersoon uit de Tandeloze Tijd,
probeerde dit door te 'leven in de breedte', door elk moment uit te
spinnen, breder te maken.
Als kind word je voordurentd aan nieuwe dingen
blootgesteld. Blokken leren opstapelen, met een schaar knippen, hartjes
tekenen, een bal vangen, schoenen strikken, fietsen, met mes en vork
eten, zwemmen - dingen die allemaal automatismen zijn geworden als je
volwassen bent.
Hoe ouder je wordt, hoe minder nieuwe dingen er gebeuren.
Hoe minder mijlpalen waarbij je brein kan stilstaan bij het verstrijken
van de tijd.
En daarbij blijkt het brein van kinderen ook trager te
werken, en kunnen jonge kinderen het verschil in tijdsduur van
twee verschillende dingen moeilijker inschatten.
Ons brein kunnen we niet veranderen, maar wel hoe we tijd
ervaren. Je moet mijlpalen creëren, nieuwe dingen leren. Niet voor
de verandering eens op een Grieks in plaats van Spaans strand gaan
liggen in de zomer, maar echt iets anders. Ga eens skydiven (desnoods
indoor, zoals ik 5 jaar geleden deed in Californië), leer gitaar
spelen, schrijf je in voor een cursus yoga of kaas maken, of verander
van baan. Elk einde is een nieuw begin - totdat de eindhalte bereikt is
en alle perceptie verdwijnt.
1 september 2021,
Steven Verhelst
