Het brein zit raar in elkaar. We zien verbanden die er niet zijn, we horen geluiden die er niet zijn, we voelen dingen die er niet zijn. Maar het brein is ook in staat tot nadenken, tot logische redenatie. En logische redenatie is wat ons tot moderne mens maakt. Het is het enige wat ons vooruit helpt in deze wereld.
   Onder de moderne mens zijn nog altijd individuen die naar handlezers gaan, waarde hechten aan horoscopen, homeopathische geneesmiddelen slikken, of naar religieuze leiders luisteren die beweren zeker te weten wat er gebeurt als je doodgaat. Woestijnmensen noem ik deze individuen, mensen wier ontwikkeling in het vermogen tot logisch nadenken een paar duizend jaar stil is blijven staan. Je herkent ze aan een hoofddoek, een keppel, een kruisje aan een ketting, of een ichtus-vis achter op het spatbord van een fiets.

De afgelopen jaren heb ik meestal reizen gemaakt naar gebieden waar ik de lokale taal kan spreken. Nederland, Oostenrijk, Zuid-Tirol/Noord Italië, Amerika, Engeland, Canada, Australië. Nu was ik in Slovenië en hoorde ik allemaal abacadabra om mij heen.
   In een bar in Ljubljana vond ik een gratis plattegrond met een paar essentiële zinnen in het Sloveens. Dober Dan (goedendag). Eno pivo, prosim (een bier, alstublieft). Imate lepe oci (je hebt mooie ogen).

Damien Hirst is een van de vertegenwoordigers van de Young British Artists, een groep Britse conceptionele kunstenaars. Ik hou van conceptionele kunst – misschien omdat ik zelf ook concepten in mijn hoofd heb, maar te weinig praktische vaardigheid om ze te verwezenlijken.
   In Museum Brandhorst staat het kunstwerk Looking forward to a complete suppression of pain van Damien Hirst. Het is een glazen cabine met vier televisies waarop advertenties voor pijnstillers worden getoond.
   Medicatie kan alle pijn wegnemen, fysiek en mentaal. Dat idee heerst in deze wereld. Maar moeten we dat willen?

Since a year I have been deliberating if I should start writing this blog in English. Or make at least a section with English translations. But I refuse. To me, English synonyms have the same meaning, but Dutch synonyms are no synonyms. They are different tones on the emotional ladder. In English I would write out of tune. My writingstyle in English is probably as crappy as the translation that Google makes.
   One last anecdote in English: in 1998 I did an internship at Harvard Medical School. I brought some dictionaries, because I thought I needed them. One day, Rocco, a colleague, pointed at the books and asked me whether I was interested in German philosophy. For a moment I did not understand what he meant. Then I looked at the dictionaries. Engels was printed in big letters on the backside of the books. Rocco thought I was reading the work of Marxist Friedrich Engels. But Engels is the Dutch word for  English.

Ik ging hardlopen in de regen, maar kwam geen collega-hardlopers tegen; slechts af en toe een wandelaar met paraplu die mij treurig aankeek.
   Wat ik wel tegenkwam, waren naaktslakken. De wegen lagen er bezaaid mee. Het was goed weer voor de naaktslak, vochtig, nat. Ze aten zich vol en hadden daarna seks met elkaar. Wat een leven.
   Thuisgekomen besefte ik dat dát het leven is. Eten en de liefde bedrijven.
   ’s Avonds maakte ik burrito’s, en als toetje avocado-ijs met aardbei en meloen, gegarneerd met munt. Later, tijdens het schrijven, dronk ik een glas weissburgunder en at een stukje brie. Van de liefde bedrijven kwam het niet.
   Als naaktslakken geen partner kunnen vinden, hebben ze seks met zichzelf. Ik nam nog een glas weissburgunder. Wat stond mij te doen?
   Ik las Gerard Reve’s Gedicht voor dokter Trimbos: ‘“Goedkope wijn, masturbatie, bioscoop”, / schrijft Céline. / De wijn is op, en bioscopen zijn hier niet. / Het bestaan wordt wel eenzijdig.’

Gisteravond, tijdens een wetenschappelijke presentatie over Aziatische kunst, liep er opeens een streaker door de zaal, iemand die naakt rondrende. Dat had ik nog niet eerder meegemaakt. Het was een tweejarig meisje en ze kraaide van plezier. Ook de aanwezigen lachten, maar ik dacht: waar zijn de vader en moeder? Die bleken gewoon in het publiek te zitten.

Het menselijk brein zit complex in elkaar. Het is vooral goed in het herkennen van patronen – eigenlijk iets te goed. We zien patronen die er eigenlijk niet zijn, we herkennen menselijke figuren in de gekste dingen. Wolken, rookpluimen.
   In het Museum der Moderne, Mönschberg, in Salzburg realiseerde ik me pas dat ons brein de reden is dat we iets zinvols zien in moderne kunst. Wat we zien, zegt vaak meer over onszelf dan over het kunstwerk. Maar datzelfde geldt voor de dingen die we zien in de kringelpatroontjes op de tegels in de badkamer of de keuken.
   Op de vloer in mijn badkamer herken ik het lichaam van een naakte vrouw, en het angstige gezicht van een verdwaalde astronaut die tevergeefs probeert contact te zoeken met het moederschip.

Bijna alles went. Of misschien wordt de geest afgestompt, geconditioneerd. Toen ik voor het eerst de metalband Slipknot hoorde – op een cd-speler in een laboratoriumzaal in Leiden – dacht ik dat er storing op de radio was. Het leek een muur van onsamenhangend geluid. Nu luister ik Slipknot tijdens het ontbijt.
   Gisteren las ik in de krant dat Paul Gray, de bassist van Slipknot, dood in een hotelkamer is gevonden. Oorzaak nog onbekend. Gray was ‘the pig’, het masker dat het meest op een varken leek. Want alle leden van Slipknot dragen maskers tijdens hun optredens. Het is een stel angstaanjagende clowns.
   Ooit ben ik van plan een roman te schrijven waarin de hoofdpersoon een fobie voor clowns heeft. En waarschijnlijk komt Slipknot in die roman ook voor. Al is het slechts een citaat van het cd-hoesje van hun debuutalbum. Come play dying. Laten we spelen dat we sterven.

‘Niets om je zorgen om te maken,’ zei de dermatoloog, die mijn huid had bekeken, en af en toe door een loupe naar een oneffenheid had gestaard.
   Dat zei hij alleen omdat hij mijn binnenkant niet had kunnen zien.Mijn binnenste, waaruit verhalen komen die zo donker zijn dat ik bang ben dat niemand ze zal willen lezen.

Reizen met het vliegtuig betekende vroeger vooral veel gratis drinken. Tegenwoordig moet er voor elk alcholhoudende drankje worden betaald. In elk geval bij United, de luchtvaartmaatschappij waarmee ik van San Francisco, via Orange County en Chicago, terug naar Duitsland vloog. Sterker nog: er wordt zelfs geen contant geld meer geaccepteerd. Alleen creditcards zijn nog geldige betaalmiddelen voor alcoholische dranken.
   Naast mij zaten twee Russen. Ze vroegen om wodka en wreven dollarbriefjes tussen hun vingers.
   De steward zei: 'Creditcard. We accepteren alleen creditcards.'
   Maar geen enkele creditcard van de Russen werd door het betaalautomaat herkend. Intussen werd er flink in het Russisch gepraat.
   De steward zette de wodkaflesjes weer op zijn karretje.
   'But vee hef the mooney,' zei een van de Russen, terwijl hij met zijn dollarbriefjes zwaaide.
   'Geef ze die wodka maar gratis,' zei een andere steward tegen de eerste. 'Het zijn Russen.'
   Ik probeerde dezelfde truuk, en ik kreeg geen gratis drank. 'But I have the money,' zei ik, een paar dollarbriefjes uit mijn portemonnee halend. Maar ik had geen Russisch accent.

De bloemetjes en de bijtjes – altijd een interessant onderwerp. Want seks is essentieel voor de instandhouding van biologische soorten. Ook bij veel planten.
   In tegenstelling tot dieren houden planten er een weinig actief seksleven op na. Ze hebben allerlei trucs ontwikkeld, beloningen voor dieren om het vuile werk op te knappen. De bevruchting vindt plaats door insecten, in ruil voor nectar, de verspreiding van de zaden gebeurt door fruit-etende dieren.
   Plantseksualiteit is ingewikkelder dan ik dacht. Er zijn planten met hermafrodiete bloemen, planten met zowel mannelijke als vrouwelijke bloemen, planten met alleen mannelijke of vrouwelijke bloemen, en planten met een mengsel van deze bloemen.
   Toen ik onlangs een ommetje door de buurt maakte, zag ik bovenstaande boom. Een duidelijker voorbeeld van een vrouwelijke boom had ik nog niet gezien.

Het brein is een complex orgaan. Zo complex dat ons brein de complexiteit ervan waarschijnlijk nooit zal begrijpen. Maar dat is een filosofisch probleem.
   Het is moeilijk te zeggen hoe biochemische processen in de hersenen tot bepaald gedrag leiden – liefde bijvoorbeeld. Maar er zijn wel een hele hoop kleine aanwijzingen hoe het werkt.
   Onderzoek in neurochemie heeft laten zien dat verliefde mensen verhoogde of verlaagde concentraties van hormonen en andere neurochemicaliën in hun bloed hebben. Serotonine, oxytocine en adrenaline, bijvoorbeeld. Adrenaline geeft meer energie en zorgt voor een verminderde eetlust. Het effect van lagere serotonine concentraties is vergelijkbaar met dwangneurosen: dat verklaart waarom verliefde mensen zo door elkaar geobsedeerd zijn.
   Verliest de liefde haar glans met een chemische verklaring erachter? Nee – ik activeer mijn liefdesmoleculen alleen voor het heel speciale meisje waar ik tussen de blogs door aan moet denken.

Het was zaterdagnacht in de Weekendclub in Berlijn, een club op de twaalfde verdieping van een kantoorgebouw op Alexanderplatz. Op de dansvloer kwam er een blond meisje naar me toe, in haar hand een glas dat voor een kwart gevuld was. Met cola – waar waarschijnlijk nog iets doorheen zat. Ze zei iets tegen me, maar de muziek stond te hard om het te kunnen verstaan.
   Nog steeds vraag ik me af wat ze wilde. Samen de taxi in naar haar hotelkamer? Daarna trouwen en kinderen krijgen? Of was ze slechts op zoek naar de volgende jongen die haar een drankje zou betalen?

Berichten | Column | Chemistry | Biografie | Links | Contact

April 2010

Maart 2010

Februari 2010

Januari 2010

---

Archief 2009

Archief 2008

Archief 2007