Groot dictee
Vorige week vond het Groot Dictee der
Nederlandse taal plaats. Niet zo prominent als vroeger, met Philip
Freriks op televisie, en de eeuwige Bart Chabot als prominente
deelnemer die vooraf de loftrompet stak over de gratis kroketten. Het
Dictee is verbannen naar de radio. Waarschijnlijk omdat het weinig
spannende televisie is.
Maar moet televisie dan altijd spannend zijn?
3 december 2022,
Steven Verhelst
Reve
Op een dinsdagavond was ik naar het
ziekenhuis gegaan om met een arts te praten over mijn snurken en de
mogelijke behandelmethoden. Die bestonden, en varieerden van een soort
paardenbit tot operaties die niet mals waren.
Het bezoek duurde niet lang en na een kwartiertje fietste
ik weer door de donkere, koude avondlucht naar huis. In mijn woonplaats
Kesse-Lo kwam ik langs een klein kerkje, waar ik licht zag branden.
Toen ik passeerde, hoorde ik door de gekleurde ramen gezang komen.
Vroeger heb ik veel Gerard Reve gelezen. Of hij echt in de
leer van de Rooms-katholieke kerk geloofde, betwijfel ik. Maar dat
rituelen een invloed hebben op je welbevinden, daar geloof ik stellig
in.
Was het gezang een teken dat ik een bepaalde beslissing
moest nemen? Of juist niet? Of moest ik gewoon meer Reve lezen?
22 november 2022,
Steven Verhelst
Mulisch en de onsterfelijkheid
Ik droomde dat Harry Mulisch nog leefde. Was hij uit de dood opgestaan, of toch nooit gestorven?
We ontmoetten elkaar op een terrasje in Amsterdam. Hij zag
er oud uit ; geen wonder, want hij zou nu 95 jaar geweest zijn.
Hij bestelde een biertje, wat mij verbaasde, want ik had
verwacht dat hij wijn zou drinken. Wat de dood allemaal met een mens
kan doen, dacht ik.
Dat ik sterfelijk ben, moet eerst bewezen worden, zei hij ooit in een interview.
Mulisch leeft voorlopig voort in zijn boeken, en in de dromen van bepaalde mensen.
5 oktober 2022,
Steven Verhelst
Terrorisme
Vorig jaar waren de aanslagen van 11
september 2001, toen twintig jaar geleden, nog volop in het nieuws,
door de georganiseerde herdenkingen.
Dit jaar was er nauwlijks aandacht voor, waarschijnlijk door de oorlog in de Oekraïne en de energiecrisis.
We have bigger fish to fry.
Maar hoe zit het met het religieus terrorisme? Is dat nog uit te roeien?
Ik heb een bioloog ooit horen zeggen (ik geloof dat het
Midas Dekkers was), dat religie een foutje in de evolutie van de
hersenen is. Dat we ooit, wanneer de mens verder is geëvolueerd,
kunnen zeggen: ja, toen de mens nog een primitiever brein had, bestond
er nog religie. Maar hoe lang die evolutie nog op zich laat wachten...?
11 september 2022,
Steven Verhelst
Wereld in de war
De wereld is in de war.
Niet alleen de mensen, ook de natuur.
Ik heb het waargenomen de afgelopen jaren, en ik zal het waarschijnlijk nog vaker zien in de toekomst.
Toen ik afgelopen week op de campus van de universiteit
rondliep, zag ik een bloeiende krokus. Of althans iets dat op een
krokus leek.
Was het al weer voorjaar? Of was dit een letterlijke laatbloeier?
En ik? Ben ik een laatbloeier? Zijn mijn bloemen al jaren geleden verwelkt? Of ben ik ook danig in de war?
27 augustus 2022,
Steven Verhelst
Gezondheidscompensatie
In een attractiepark zag ik een vrouw die twee
wortels en een pakje sigaretten in haar hand hield. Ze nam af en toe
een hap van een van de wortels. Alsof die het negatieve effect van het
sigaretten roken op zou heffen.
Gezond eten, zodat je ongezond kunt leven. Mag dat?
12 juli 2022,
Steven Verhelst
Heet
Een
hittegolf was het nog niet, maar desondanks was het al boven de dertig
graden. Vroeg in het jaar al. Het zou wel door de opwarming van de
aarde komen. Klimaatwetenschappers trokken al
de pessimistische conclusie dat de beperking van de opwarming van de aarde, zoals in het Parijs akkoord besloten, zal mislukken.
De mens is te lui, te veel gehecht aan luxe, te veel een gewoontedier,
Ik ben met weinig tevreden. Ik zag in de schaduw in mijn
tuin met een kopje verse muntthee, een paar stukken ijskoude
watermeloen en een boek van Yusef El Halal. Was dit Marokko? Nee, dit
is de zomer in België.
18 juni 2022,
Steven Verhelst
Kinderfeestje
Wat doe je als vader op een kinderfeestje waar negen 5-6 jarigen komen?
(a) je gaat achter een boom staan
(b) je staat met een lampenkap op je hoofd stil in een hoek
(c) je sluit je op op het toilet
(d) je doet alsof je onzichtbaar bent
(e) je gaat een fiets repareren in de garage
(f) je moet plotseling de auto naar de keuring brengen
(g) je verstopt je op de zolder
(h) je gaat onder het bed liggen
(i) je staat achter een gordijn
(j) je moet urgent een marathon lopen
(k) je ligt met buikpijn in bed
(l) je gaat een blokje om
(m) je gaat het hoekje om
(n) iets anders...
Ik was gewoon aanwezig op het (verlate) kinderfeestje van
mijn dochter. Het was vermoeiend, maar de kindjes hadden het naar hun
zin, en dat was ook wat waard. Toch beter dan op het toilet zitten.
22 mei 2022,
Steven Verhelst
Pi
14 maart (3/14) is pi-dag.
Het is ook de geboortedag van Albert Einstein en de
sterfdag van Stephen Hawking, de twee meest beroemde natuurkundigen van
de afgelopen twee eeuwen. Toeval of heeft het enige kosmologische
betekenis? Ik denk het eerste. Want de kosmos, die interesseert zich
niet voor deze ronde, blauwe knikker die rondzweeft in een eeuwigheid
van leegte.
14 maart 2022,
Steven Verhelst
Geheugen
Gerrit Kouwenaar en Joke van Leeuwen.
Die dichter en schrijver was ik vergeten in onderstaand
bericht. Zij werkten ook mee aan de Teleac cursus Schrijven van
gedichten en verhalen. Daar kwam ik achter toen ik op het zolder in een
onuitgepakte verhuisdoos de videoband vond, waarop ik deze serie had
opgenomen.
Ik stak de band in de oude videorecorder die ook op de zolderkamer staat.
De videoband - het elektronische geheugensteuntje voor beeld en geluid van voor de tijd van het internet.
De video was nauwelijks gestart of Bernlef legde uit wat hem interesseerde in het schrijven.
Bij
veel schrijvers gaat het om hoe mensen zich dingen herinneren. Ik ben
meer geïnteresseerd waarom mensen dingen vergeten, en welke
mechanismen daar achter zitten.
Waarom was ik Kouwenaar en Van Leeuwen vergeten? En was
dit meer dan een absurd toeval? Of gelooft u niet in toeval?
15 februari 2022,
Steven Verhelst
Schrijven
In de Leuvense bibliotheek stond ik met twee boeken van Bernlef en
Vonne van der Meer in mijn handen. Toeval misschien, of juist niet.
In 1998 zond Teleac (de Nederlandse educatieve omroep) de
serie 'Schrijven van gedichten en verhalen' uit. Hierin vertelden
verschillende schrijvers over het schrijfproces. Ik heb de serie nog
ergens op een videoband in een verhuisdoos liggen
Ik herinner me dichters C.O. Jellema, Rutger Kopland en
Elly de Waard, maar ook schrijvers Gerrit Krol, Bernlef en Vonne van
der Meer, die in deze serie vertelden hoe ze ideeën kregen voor
verhalen of gedichten, hoe ze deze verder uitwerkten. De uiteindelijke
boodschap was: schrijven is werken. Werken tot het niet leuk meer is.
Daar onderscheiden de professionele schrijvers en de aspirant
schrijvers zich van elkaar. Aspirant schrijvers stoppen waar het niet
leuk meer wordt.
10 februari 2022,
Steven Verhelst
