Klik
hier voor een selectie van blogs uit 2011.
2012
De laatste dagen van het jaar breng ik in Basel door. Elke dag ga ik
goed uit eten, drink wijnen en champagne, breng een half uur in de
fitnessruimte van het hotel door, en denk na over hoe 2011 heeft kunnen
mislukken.
2012 is het laatste jaar van de mensheid. Volgens de
Maya’s althans. De wereld houdt op 21 december 2012 op te
bestaan. Het is natuurlijk onzin. Maar waarom 2012 niet leven alsof het
het laatste jaar is, de laatste mogelijkheid om doelen te bereiken?
31 december
2011,
Steven Verhelst
Papier
Wat is er voor een schrijver belangrijker dan papier en boeken?
In de
Basler Papiermühle,
een museum voor papier, schrift en boekdrukkunst, wordt nog
handgeschept papier gemaakt. De molen stampt lompen en andere
natuurlijke vezels met water fijn tot een dunne pulp dat vervolgens
handmatig op een zeef wordt geschept, waardoor na uitlekken en drogen
papier ontstaat.
Op de tweede verdieping was iemand letters aan het gieten
uit een mengsel van lood, tin en antimoon. Zo ging dat vroeger. Letters
gieten, zetten, daarna drukken op papier.
De boekdrukkunst is van onschatbare waarde geweest voor de
verspreiding van wetenschap en literatuur. Tegenwoordig wordt steeds
meer digitaal gelezen. Digitale krant. Online wetenschappelijke
artikelen. Boeken op de Kindle. Straks is de enige plek waar we nog
papier tegenkomen het museum en het toilet.
30 december
2011,
Steven Verhelst
Roer
Ik ging naar Basel om in de dagen voor de jaarwisseling mijn zonden van het afgelopen jaar te overdenken. Vanaf
Ulm Hauptbahnhof dacht ik een intercity te hebben, maar het was een regionale trein richting
badische Basel, die elke tien minuten een stop maakte.
Naast mij zat Christoph, een
trockene Alkoholiker,
een droogstaande alcoholist, en tegenover mij Boris, die juist een tas
vol bier bij zich had. "Mijn ex-vrouw was ook alcoholist," zei
Christoph. Vroeger ging hij wel eens uit stelen bij de
supermarkt, bekende hij. Eén blik in zijn linkerzak en
ééntje in zijn rechter. "Dat gaat goed, totdat je gesnapt
wordt."
Nu leeft hij onder toezicht en krijgt 94 euro zakgeld per
maand. "Nog een half jaar," zei hij, "dan zit mijn voorwaardelijke
straf erop. Ik heb volgende week een sollicitatiegesprek. Ik heb een
stijgende lijn te pakken."
Of ik een stijgende lijn te pakken heb, weet ik niet. Ik geloof het niet.
Maarten 't Hart schreef
Het roer kan nog zesmaal om. Misschien moest ik in 2012 het roer eens flink omgooien.
29 december
2011,
Steven Verhelst
Vuurwerkverbod
Een paar jaar geleden werd er al een burgerinitiatief georganiseerd
om een vuurwerkverbod onder de aandacht van de Tweede Kamer te
brengen. Nu heeft de Partij voor de Dieren
kamervragen gesteld over een mogelijk vuurwerk verbod.
Explosieven met zware metalen - stoffen die eigenlijk
in een laboratorium thuishoren en bij het chemisch afval gedeponeerd
zouden moeten worden - worden nu door minderjarigen en bezopen
halvegaren gehanteerd. Onverantwoord; dat zeg ik al jaren. Beter geven
ze hun geld uit aan een goed boek en gaan thuis bij de haard zitten
lezen.
28 december
2011,
Steven Verhelst
Nooit meer rugpijn
In het Schiedams Jenevermuseum was een tentoonstelling over de
Hollandse jeneverexport. Een oude reclame voor Wolfe's jenever uit
Schiedam trok bijzonder mijn aandacht. Nooit meer rugpijn met een
dagelijks glas jenever. Ik heb zelden rugpijn; en nu weet ik eindelijk
waarom.
26 december
2011,
Steven Verhelst
Cocon
Tijdens de kerstdagen verruil ik mijn
slaapkamer met Queen-size bed voor mijn oude kinderkamer in
Vlaardingen; ik slaap in een smal bed, strak ingestopt. Zo voelt het
dus om in een cocon te zitten, dacht ik, toen ik insliep. Maar ik
onderging geen metamorfose en werd gewoon als mezelf wakker.
23 december
2011,
Steven Verhelst
Ruimtereis
Vandaag gaat astronaut André Kuipers weer de ruimte in. Of ik
zelf ooit de ruimte in ga, is zeer twijfelachtig. Ik ben
(bio)chemicus. Maar ook biochemische experimenten onder
gewichtsloosheid zijn interessant om uit te voeren.
Toen ik als achtjarige over het zonnestelsel, het heelal
en de ruimtevaart las, wilde ik niets liever dan astronaut worden.
Misschien wilde ik toen al weg van de aarde, weg van deze
wereld, en vanuit mijn ruimteschip door een patrijspoort kijken om
die mooie, blauwe en verschrikkelijke knikker door het donker te zien
zweven.
21 december
2011,
Steven Verhelst
Giftige wijn
Overal op de kerstmarkten in Duitsland walmen de zoete
Glühweindampen je toe. Zelfs op mijn werk ontkwam ik er niet aan;
daar brouwden ze ook een pan vol.
In de supermarkt zag ik flessen Glühwein die
goedkoper waren dan flessen vruchtensap. In feite gaat het om niets
meer dan de slechtste kwaliteit rode wijn aangelengd met sap van
mandarijnen of andere vruchten. God beware dat het appel-bessen zou
zijn.
Als ik langs de kerstmarkt fiets, probeer ik zo
weinig mogelijk van de dampen in te ademen en neurie een nummer
van De Raggende Manne.
Ik weet het nog goed, je beloofde rozen. Je gaf me brandnetels. Mijn bek doet pijn van al die wijn, je gaf me giftige wijn.
20 december
2011,
Steven Verhelst
Schoonheid
Op het
Bayerische Staatsministerium für Wissenschaft, Forschung und Kunst werd dit jaar voor het eerst een Kerstlezing gegeven. De spreker behandelde de vraag: kan men schoonheid meten?
Er kwam geen antwoord op de vraag. De spreker stelde
alleen andere vragen. Wat is mooi? Wat is de relatie tussen
persoonlijkheid en esthetiek?
Een persoonlijkheid verandert volgens mij niet veel
gedurende een leven, maar esthetiek en smaak wel. Vroeger kon ik me
niet voorstellen dat mensen naar heavy metal luisterden. Of dat mensen
geëmotioneerd konden raken door het proeven van een glas wijn. Nu
zet ik
Slipknot of
Dimmu Borgir op tijdens het ontbijt. En kan ik in
vervoering raken van een goede cabernet of pinot noir. Het heeft ook
met complexiteit te maken. Complexe kunstvormen en smaken hebben een
bepaalde ervarenheid van de ontvanger nodig. Maar goed, veel verder
kwam de discussie niet. Ik ging naar huis en dronk een kopje chinese
thee.
19 december
2011,
Steven Verhelst
's Werelds beste bier
Bij de
verkiezingen voor het beste bier
is Weihenstephaner Vitus Weizenbock als 's werelds beste bier
uitverkozen. Een witbier met 7,7 % alcohol, en volgens de jury
smaakpalet van bananen, kruidnagel en gegist fruit. Bloemig en fruitig
met pittige smaken.
De brouwerij bevindt zich een paar minuten lopen van mijn
werk, en het bier is overal in München en omgeving, maar ook ver
daarbuiten, te verkrijgen. Ik kocht een paar flesjes Vitus. En
ja, het is een lekker bier. Ik ben een wijndrinker, maar sommige bieren
doen niet onder voor de complexiteit die in wijnen te vinden is. Dus ik
neem nog maar een flesje.
17 december
2011,
Steven Verhelst
Hitch
Gisteren overleed criticus-journalist-schrijver-levensgenieter
Christopher Hitchens. Kanker. Zo krijgt de dood ons er op een of andere
manier allemaal onder.
Al ruim drie jaar hangt er een citaat van Christopher Hitchens op de deur van mijn werkkamer.
What can be asserted without evidence, can also be dismissed without evidence. Hitch is dood. Maar het citaat hangt er nog.
16 december
2011,
Steven Verhelst
Roest
Soms vind je ze wel eens in een schoenendoos of een zak van een
colbert: een klein pakketje met silicagel. Ze zitten er in om vocht te
absorberen.
In een blikje borrelnoten met wasabi-smaak vond ik een
pakketje waarop 'oxygen-absorber' stond. Zoiets had ik nog nooit
gezien. Het pakketje vangt zuurstof weg. Maar hoe?
Binnenin vond ik ijzerpoeder, waarvan een klein deel al
tot roest geoxideerd was. Een simpele chemische reactie. Maar ik bleef
denken: hoe zouden die borrelnoten gesmaakt hebben als ze
wel aan zuurstof waren blootgesteld tijdens transport en opslag?
14 december
2011,
Steven Verhelst
Boerenkool met worst
Van alle Nederlandse winterkost vind ik stamppotten wel het
verschrikkelijkst. Fantasieloze maaltijden waarbij elke lauwwarme hap
van het volgekwakte bord hetzelfde smaakt. Een dieptepunt in de
Nederlandse keuken. Het doorelkaar prakken van een maaltijd tot
een vormeloze massa is een belediging voor de ingrediënten.
De PVV heeft desondanks
voorgesteld
om boerenkool met worst te laten serveren op de Nationale
Naturalisatiedag, aanstaande donderdag. Wat is de gedachte achter het
voorstel? Misschien dat de toekomstige Nederlanders na het proeven van
dit prakje denken: 'Nee, ik weiger het Nederlandse paspoort.'
12 december
2011,
Steven Verhelst
Geen interesse
Er stonden twee laarzen op straat. Van de eigenaar was geen spoor te bekennen. Misschien was hij ontvoerd door
aliens.
Plotseling omhooggeflitst naar hun ruimteschip. Zijn laarzen mochten
niet mee, want buitenaardse wezens zijn niet in laarzen
geïnteresseerd.
11 december
2011,
Steven Verhelst
Magie der Weihnacht
Hans Klok kwam in München met zijn show
Magie der Weihnacht.
De snelste magiër ter wereld. Het ene moment lag hij onder een
blauw laken op een bed, en een kwart seconde later was hij verdwenen en
lag er een slanke vrouw.
Waarom gebeurt dat bij mij niet? Wie tovert mijn blonde engel tevoorschijn?
9 december
2011,
Steven Verhelst
Vlaggetjesdag
In het Münchner Stadtmuseum staat een exemplaar van Hitlers
Mein Kampf
tentoongesteld. Tja, erg veel is er aan de buitenkant niet aan te zien.
Aan de binnenkant ook niet, heb ik me laten vertellen. Het is
breedsprakig, in oude, Duitse bewoordingen geschreven.
In Nederland is verkoop van het boek trouwens verboden,
maar op internet is het gewoon te downloaden, zelfs in Nederlandse
vertaling. Na drie bladzijden verveelde het me al en sloeg ik het
document op mijn harde schijf op.
Misschien is er bij een of andere veiligheidsdienst nu een
vlaggetje achter mijn naam gezet. Maar mijn naam had waarschijnlijk al
een vlaggetje na het downloaden van het manifest van Anders Breivik, de
DOOM-levels van de Columbine Highschool schutters en de
gebruiksaanwijzing van een TEC-9 semi-automatisch wapen. Vlaggetjes
zijn vrolijk. Een extra vlaggetje in de decembermaand kan geen kwaad.
8 december
2011,
Steven Verhelst
Indische kwakzalverij
In kasten en onder bedden van hotelkamers vind je nog wel eens wat. Vergeten boeken,
gedragen slipjes, brieven die nooit op de post gedaan zijn.
In
Imperial Palace in Las Vegas vond ik ruim een maand geleden een doosje met visitekaartjes achter het bed. Van de
directeur van
Ayurved Industries.
Ayurveda is een hindoestaanse gezondheidsleer die gebruik
maakt van kruiden en een balans tussen geest en lichaam. 20% van de
Ayurvedische medicijnen schijnt toxische hoeveelheden zware metalen te
bevatten. Allerminst gezond. De
website die op het visitekaartje stond, beweert diabetes te genezen met natuurlijke middelen. Maar alle links zijn inactief.
Wat deed de directeur van dit bedrijf trouwens in een
Casino-Hotel in Las Vegas? Een conferentie over alternatieve
geneeswijzen bijwonen? Het geld van de aandeelhouders erdoorheen jagen? Of was
hij tot de conclusie gekomen dat hij op het verkeerde spoor zat, had
hij zijn visitekaartjes weggesmeten en was hij het hotel uitgelopen op
weg naar een nieuwe toekomst?
7 december
2011,
Steven Verhelst
Huishoudelijk afval - 2
Soms vinden ze iemand na drie maanden dood in huis. Oude bejaarde
mannen, gevallen op de keukenvloer of overleden in hun fauteuil, de
zitting verkleurd van het bedorven sap dat uit het lichaam is komen
lopen.
De buren zeggen altijd: 'Hij kwam nauwelijks buiten.' of:
'Aan zijn brievenbus konden we het niet zien. Hij kreeg nauwelijks
post. Hij had er zo'n
NEE, NEE sticker op.' of: 'Het rook wel eens vaker eigenaardig in het trappenhuis.'
Misschien word ik over zestig jaar, als laatste
overlevende van mijn tak in de familie, zo gevonden. Plotseling
overleden tijdens het planten water geven. Mijn huisraad wordt door
vrijwilligers nog uitgezocht voor een bazaar. Maar papieren boeken
bestaan dan niet meer, en niemand heeft meer een CD-speler. In de
keuken vinden ze een paar onaangebroken flessen wijn, een bodem
cognac, een pak hagelslag en een met schimmel overgroeide fruitschaal.
Alles, behalve de wijn, wordt in kartonnen dozen langs de straat gezet,
waar een fijne regen de spullen langzaam nat miezert.
6 december
2011,
Steven Verhelst
Huishoudelijk afval
Ik vond een oude scriptie biologie uit 6VWO, over huishoudelijk afval.
Het was nog getypt op een ouderwetse typmachine.
In Californië vind ik de recyling van materialen goed
geregeld: papier, karton, glas en plastic kan allemaal in dezelfde bak
gesmeten worden. In een fabriek worden de materialen vervolgens op
ingenieuze wijze van elkaar gescheiden en gebruikt om nieuw papier,
glas en plastic te maken.
In Duitsland zijn er ontelbare afvalstromen: papier en
karton, gft-afval, wit glas, groen glas, bruin glas,
verpakkingsmateriaal (melkpakken, yoghurtbekertjes,
blisters), restafval, en natuurlijk klein chemisch afval zoals
batterijen. Met zo veel verschillende pedaalemmers blijft er geen
ruimte in de keuken meer over om te koken. Wat de productie van
huishoudelijk afval nog meer terugdringt.
De typmachine waarop ik mijn scriptie destijds schreef,
staat nog steeds ergens in een kast bij mijn ouders. Ik vraag me af
wanneer deze tussen het huishoudelijk afval verdwijnt.
5 december
2011,
Steven Verhelst
Decemberdroefheid
Van alle maanden is december wel de verschrikkelijkste. Vanaf
wereld-AIDS-dag op 1 december gaat het langzaam bergafwaarts richting
Kerst en oudejaarsavond. Misschien kan alleen het lezen van
De Avonden van
Gerard Reve troost brengen. Was ik maar een vleermuis of een egel, dan
ging ik vandaag met winterslaap en werd ik pas wakker in 2012.
2 december
2011,
Steven Verhelst
AIDS
HIV protease in complex met saquinavir
Het is ruim dertig jaar geleden dat AIDS voor het eerst werd
gerapporteerd. Het wordt veroorzaakt door het humaan immunodeficientie
virus (HIV); al wordt dat door een enkeling nog ontkend.
Dankzij de wetenschap zijn er talloze medicijnen
ontwikkeld; mede doordat het een ziekte is die niet alleen in Afrika,
maar ook in het Westen om zich heen greep. Eén klasse medicijnen
zijn de HIV protease inhibitoren. Ze genezen de ziekte niet, ze
vertragen de replicatie van het virus, zodat patiënten na infectie
nog tien, twintig jaar kunnen leven. Maar voorkomen is natuurlijk beter
dan genezen. Toch zijn er mensen -
bugchasers - die zich opzettelijk laten infecteren met HIV.
Het lichaam is gedoemd ten onder te gaan - ooit. Maar dat lukt ook wel zonder HIV.
1 december
2011,
Steven Verhelst
