Pasjesweemoed
In een oud pepermuntdoosje vond ik een groot aantal oude pasjes. Pasjes
van Amerikaanse supermarkten, oude simkaarten, verlopen kortingskaarten
van de Duitse spoorwegen, oude creditcards, een lidmaatschap van
een videotheek in Californië, en een pasje van de
Palo Alto Library (het onderwerp van de allereerste blog op deze site).
Ik had ze bewaard, deels uit vergeetachtigheid, deels uit
weemoed. Deze pasjes openden de toegangsdeur tot mijn geheugen en
lieten het heden voor even verdwijnen.
Nu knipte ik ze door, want wie te veel bewaart, heeft geen plek voor nostalgie uit het nu.
Nieuw
Het oudejaar werd voor mij bijzonder afgesloten; ik werd vader van jou, mijn zoon, mijn tweede kind.
Als man zat ik er verloren bij. Ik keek naar de monitor
die de barensweeën opnam. Het was een golvende lijn. Het apparaat
gaf een krakend en fluitend geluid, alsof het storm was op zee.
Ik had een boek bij me van Jacob Maarten Arend Biesheuvel.
Wie weet hoe lang dit kon duren. Het was niet de bundel
"Zeeverhalen", maar de net uitgekomen boek "Verhalen uit het
gekkenhuis".
De wereld is een gekkenhuis. Wen er vast maar aan.
Wat je ziet, wat je denkt dat je ziet, en wat er werkelijk gebeurt, zijn drie verschillende dingen.
Wat zul jij later zien, als je kijkt naar mij?
1 januari 2019,
Steven Verhelst
Uittreding
Een paar weken geleden hoorde ik van de hardloopwedstrijd 20 km door
Brussel. Ik heb zelden langer dan 10 km gelopen, maar ik besloot de
afgelopen 3 weken flink langer te lopen dan normaal.
Vanochtend om half zes verliet ik mijn huis voor een stuk van zestien kilometer.
Ik liep langs het kanaal van Leuven richting Wijgmaal.
Slechts af en toe kwam ik een fietser tegen. Mijn gedachten hingen als
een Heliumballon in de lucht en gingen mijn voetstappen vooruit om mijn
verdere route uit te zetten. Toen ik weer bij de werkelijkheid kwam,
wist ik even niet waar ik was. Misschien was dit geluk: een leven
buiten dit lichaam - zoals een leven in woorden dat ook is.
24 mei 2018,
Steven Verhelst
Reve en Telefoonboek
Gerard Reve kondigde ooit zijn "Boek van het violet en van de dood" aan
als het boek dat alle andere boeken overbodig zou maken, behalve de
Bijbel en het telefoonboek.
Het
Telefoonboek wordt dit jaar voor
het laatst uitgegeven, want internet neemt de rol over.
Betekent dit dat ook Reve's boeken overbodig zijn
geworden?
11 januari
2018,
Steven Verhelst
Watertoren
Een watertoren diende vroeger voor het voorzien van genoeg druk in de
waterleidingen. Terecht, want stromend water is het keurmerk van
beschaving. Net als de schone onderbroek - al hangt deze natuurlijk
sterk samen met de aanwezigheid van stromend water.
Halverwege de negentiende eeuw ontstonden de eerste
waterleidingbedrijven die thuis water leverden door de aanleg van
leidingbuizen. Pas in 1900 kwamen er meer waterleidingbedrijven.
Vroeger waren er zo'n 250 watertorens in Nederland, nu zijn er nog ongeveer 170, waarvan de helft werkzaam.
Ik logeer twee weken in Zeist en zag daar bovenstaande
watertoren. Ik geloof niet dat hij nog in gebruik is. Tegenwoordig
wordt de waterdruk verzorgd met behulp van pompen. Dat betekent aan de
ene kant meer schone onderbroeken, maar aan de andere kant minder van
deze fraaie torens aan de horizon.
16 juli 2017,
Steven Verhelst
2017
2017 wordt een bijzonder jaar. Het jaar dat ik jou voor het eerst zal ontmoeten.
Nu zit je nog in je moeders buik, maar je beweegt al met
je armen en je benen, alsof je zwemmend een uitweg wil zoeken in de
richting van de buitenwereld. Blijf nog maar even in het veilige donker
daarbinnen.
Ik zal je alvast één ding verklappen: de
wereld is verschrikkelijk. Maar het leven is mooi. En soms is het
misschien andersom.
Een betere samenvatting kan ik niet geven. Dus blijf nog maar even daarbinnen, in het velige donker.
Vannacht werd er vuurwerk afgestoken om de jaarwisseling
te vieren. De één geniet ervan, de ander ergert zich
eraan, en een derde verliest een hand of een oog.
Niemand mag nog een flesje shampoo meenemen in een
vliegtuig, maar zodra het nieuwjaar nadert, kan iedereen ongestoord
explosieven kopen. Mijn mening is duidelijk: ik vind het onzin dat dat
gebeurt. Jij moet je eigen mening vormen. Maar zul je voorzichtig zijn?
Het duurt nog een aantal weken, en dan komt voor jou het
vuurwerk, een lichtspektakel dat je nog nooit gezien hebt. Vlekken in
alle kleuren bereiken je netvlies, en er is nog geen touw aan deze
chaos vast te knopen. Ik zal je proberen te leiden in deze kaleidoscoop
die de wereld je voorspiegelt, tot je je eigen weg kunt vinden. Zul je
voorzichtig zijn?
1 januari 2017,
Steven Verhelst
Joshua Tree
Drie dagen in Las Vegas is het maximum. Meer kan ik niet verdragen.
Ik reed naar de Mojave woestijn en wandelde naar Teutonia
Peak, waar je een machtig uitzicht hebt over alle Joshua Trees. Er was
niemand - een mooi contrast met de chaos in Las Vegas.
Joshua Trees groeien slechts op een paar plekken in Nevada
en Californië. Waar het overdag meer dan veertig graden wordt, en
's nachts sterk afkoelt. Waar nauwelijks regen valt. Waar andere bomen
opgeven - daar groeit de Joshua Tree.
Soms vragen mensen welk dier je zou willen zijn. Maar
biologisch gezien zijn we dieren. Misschien zou de vraag moeten zijn:
welke plant zou je zijn? En ik denk dat het antwoord voor mij simpel
is: een Joshua Tree.
23 augustus
2016,
Steven Verhelst
Impossible
In de pub Rose & Crown in downtown Palo Alto zat ik aan de toog.
Het begon zoals alle barverhalen begonnen: "Ik wilde net weggaan,
toen..."
Ik wilde net weggaan, toen een jongeman mij aansprak. Hij
leek een beetje op Joran van der Sloot. Hij bestelde een bier, we
raakten kort aan de praat en hij vroeg me mee te gaan naar het andere
eind van de bar, waar zijn meisje wachtte.
"Ze is saai," zei hij.
Dus ik flapte er wat rare verhalen uit.
Hij bleek voor een bedrijf te werken, dat namaakvlees en
namaakkaas ontwikkelt gebaseerd op plantaardige ingrediënten.
Impossible foods. In de ogen van het meisje zag ik dollartekens
glinsteren.
Later bleek het dat hij op een eerste date met het meisje was.
"Ga niet nog eens met deze jongen uit," zei ik tegen haar,
toen hij even naar de WC was. "Hij is onmogelijk. En voor je het weet
lig je op de bodem van de oceaan."
Toch gingen ze samen weg.
Dan moet ze het zelf maar weten, dacht ik. Ik ging ook weg en fietste door de nacht naar mijn logeeradres.
19 augustus
2016,
Steven Verhelst
Trein naar surrealisme
Ik nam de S-Bahn naar een station in het noorden van Essen. Ik wilde
tegenover iemand gaan zitten, maar zag plotseling dat er op de grond
een klein plasje kots lag. En daar middenin een sleutel. Ik deinsde
achteruit en liep verder. De jongen die er zat glimlachte begrijpend.
Maar zelf vond hij het blijkbaar geen bezwaar daar te zitten.
Een sleutel in een kledder kots. Daar zat een verhaal achter.
Ik ging ergens anders zitten. Schuin tegenover me zat een
vrouw met een vreemd gevormd gezicht. Een lap vlees hing langs haar
wang naar beneden. Als een kalkoen.
Hoe vaker ik er even naar keek, hoe meer de vrouw op een kalkoen begon te lijken.
Was ik hier in een surrealistisch verhaal terechtgekomen,
waarin mensen langzaam in dieren veranderen? Misschien was de jongen
die daarnet nog geglimlacht had, nu al veranderd in een hond die de
plas kots aan het oplikken was.
Mijn trein stopte bij het station en ik maakte me zo snel als ik kon uit de voeten.
20 november 2015,
Steven Verhelst
Zwagerman
Vroeger
ging ik vaak naar het Letterkundig Museum in Den Haag. Toen de
permanente tentoonstelling "Waar Woorden Gaan" er nog was.
Ik stapte meestal op Hollands Spoor uit en liep door de
Haagse rosse buurt in de richting van Den Haag Centraal, waarachter het
Letterkundig Museum lag. Ik stapte langs de ramen en
bekeek de meisjes in bikini, maar koos uiteindelijlk voor de
letteren. Literatuur is voor eeuwig en een ontmoeting op
zo'n treurig kaal matras met een handdoek erop slechts voor vijf
of tien minuten. Die dames proberen je zo snel mogelijk weer buiten de
deur te krijgen.
Elk bezoek aan het Letterkundig Museum bleef ik een paar
minuten voor de vitrine met het manuscript van Gimmick! staan.
Thom Hoffman noemde Gimmick! "De Avonden van de jaren 80."
En misschien is dat ook wel zo. Het is al zeker twintig jaar geleden
dat ik het gelezen heb. Hoog tijd om het nog eens open te slaan.
Eerder dit jaar gaf Zwagerman zijn archief aan het Letterkundig museum. Manuscripten, een jasje, een typmachine.
Was hij toen al bezig afscheid te nemen?
Gisteravond werd bekend dat Joost Zwagerman door zelfmoord om het leven is gekomen.
Begin jaren negentig las ik zijn boeken, toen ik
besloot om redacteur van de schoolkrant te worden, toen ik merkte dat
schrijven iets waardevols was, toen ik er langzaamaan van overtuigd
raakte dat ik ook schrijver wilde worden - een ambitie die na mijn
verhuizing uit Nederland ergens in het midden is blijven zweven, maar
dit terzijde.
Zwagerman vertelde in De Wereld Draait Door regelmatig
over kunst, met passie, met enthousiasme. Maar dat zegt niet zo
veel. Depressieve mensen kunnen zichzelf anders voordoen dan ze
zich voelen. Dat weet ik uit ervaring.
Anders dan Grunberg en Giphart ging hij de "Generatie
Nix" vooraf. Hij had de bewonderenswaardige gave om steeds weer een
compleet andere roman te kunnen schrijven. In een andere stijl, als een
kameleon. De houdgreep. Gimmick! Vals licht. De buitenvrouw. Chaos en
rumoer. Zes Sterren. Het lijkt misschien niet veel in de bijna dertig
jaar dat hij schrijver was, maar hij publiceerde ook verschillende
dichtbundels, bloemlezingen en talloze bundels met essays.
Ik heb Joost Zwagerman slechts een keer
live
gezien. In Spijkenisse trad hij samen met Ronald Gipart op. Ik
stelde een vraag - intelligent genoeg om een boek kado te krijgen. Zo
groot was ons generatieverschil. Ik stelde vragen over boeken, hij deed
boeken kado.
Vanavond doe ik niks. Ik lees niks, ik luister niks. Ik
ben stil. Ik drink een flesje wijn, mijn gedachten vol groen papier.
9 september 2015,
Steven Verhelst
Nederlandse woorden
Behalve leuke Vlaamse woorden, bestaan er natuurlijk ook geinige
Nederlandse. Je hoort ze alleen niet zo vaak. Zoals koeterwaals,
muilpeer, lummelen, baardaap, veeg uit de pan, lamzak, sloddervos,
minkukel, antimakassar en wiedeweerga. Probeer morgen minstens drie van
deze woorden te bezigen, en het komt wel goed met uw humeur.
4 februari
2015,
Steven Verhelst
Vreemde woorden
Het was in de jaren 80, we zaten nog op de lagere school en wisten niet wat al die woorden betekenden.
Met een vriendje ging ik naar het zwembad, waar we in de
kleedkamer meeluisterden met een gesprek tussen twee jongens.
'Zometeen lekker kijken naar al die wijven in bikini's.'
'Kijken? Alleen kijken?'
'Ja, jezus, jij pijpt ze meteen.'
'Pijpen? Hoe kun je een wijf nou pijpen?'
Wij hadden slechts een vaag idee waar het over ging.
Een jaar later wisten we al veel meer. We zaten op de
achterste bank van een bus die ons voor een schoolexcursie naar
Blijdorp zou brengen. We keken door de ruit aan de achterzijde naar de
auto's die achter ons reden. Toen we voor een verkeerslicht stonden,
stopte er een cabriolet achter ons met een enorme blonde stoot erin.
Met tieten waar we onze tienerwangen graag tussen zouden willen leggen.
We joelden en drukten onze lippen tegen de ruit. De blonde vrouw stak
haar middelvinger op en legde die op haar uitgestoken tong. Wij dachten
slechts aan één ding. Pijpen.
14 augustus
2014,
Steven Verhelst
Tolletje
In een surprise-ei vond ik een klein tolletje, dat met een plastic snoertje tot snorren gebracht kan worden.
Ik moest denken aan mijn opa, met wie ik op
zaterdagochtend spelletjes deed wanneer mijn oma in de slagerij
werkte. Mijn favoriete spel bestond uit een klein, zeskantig, houten
tolletje dat met de hand op een vlak tafelblad of schaakbord tot
draaien gebracht moest worden, totdat het omviel op een van de zes
kanten. Op de zijde die naar boven lag, stond dan bijvoorbeeld "neem 1"
of "geef 2". Als speler moest je dan twee fiches in de pot doen, of er
juist eentje uithalen. Want elke speler had fiches, en het was
natuurlijk zaak aan het einde van het spel zo veel mogelijk fiches te
hebben. Het beste kon het tolletje op "neem alles" komen, zodat je de
gehele pot naar je toe kon schuiven.
Veel had het spel niet om het lijf. Je hoorde het draaien
van het tolletje op het schaakbord, het druppen van de kraan in de
keuken, het tikken van de klok. En af en toe het gejuich van mij of
mijn opa, wanneer "neem alles" naar boven lag.
Nu tol ik rond in de wereld, aangedreven door het lot, nog
immer wachtend tot ik ergens voorgoed neerkom - hopelijk met de
boodschap "neem alles".
22 april 2014,
Steven Verhelst
Wijn
Ik
zat in mijn huis, alleen, zonder mijn liefje. Ik moest eruit, dacht ik,
en ik besloot naar een wijnproeverij te gaan, die in München
plaatsvond. Ik was op zoek naar Rieslings en Spätburgungers
die me
lyrisch zouden maken.
Ik proefde één wijn
die een blend was
van Spätburgunder en Cabernet Dorsa. Die laatste is een
kruising
van Cabernet Sauvignon en Dornfelder, ontwikkeld in de jaren 70 in
Duitsland. Het was een wijn om in lichte extase van te raken.
's Avonds kwam ik terug in een leeg huis. Ik dronk
een
flesje van de Spätburgder-Cabernet Dorsa en las in een boek
van
Bukowski. "When you
drank, the world was still out there, but for the moment, it didn't
have you by the throat."
24 november
2013,
Steven Verhelst
Rare museums
Ik hou van rare museums. In het verleden was ik onder andere in het
Mütter museum (Philadephia), het Bunny museum (Pasadena), het
Psychiatry, and industry of death museum (Los Angeles). Toen las ik
over het "Zentrum für Aussergewöhnliche Museen" in
München. Een museum dat bestaat uit rare museums. Het
Sissi-museum, het Paashaasmuseum, het museum voor nachtspiegels, het
Go-kartmuseum, het museum van parfumflessen, het beschermengelmuseum en
het hangslotmuseum.
Om half drie kwam ik aan bij Westenriederstraße 41,
maar er was niets. Het museum is jaren geleden opgeheven. Wat er
met alle paashazen, nachtspiegels en parfumflessen gebeurd is, weet ik
niet.
In juli ben ik een tijdje in Nederland. Dan wilde ik
eigenlijk naar het Boudewijn Büch museum gaan. Ik ging er van uit
dat zijn manisch verzamelde collectie aan snuisterijen, waaronder de
pik van Napoleon, een dodo-botje, een jasje van Mick Jagger en heel
veel boeken, in een museum ondergebracht zou zijn. Maar op internet kan
ik er niets over vinden.
Vanmiddag keerde ik teleurgesteld terug naar huis en trok
een flesje wijn open. Misschien moet ik zelf een museum beginnen. Het
museum van treurige lege flessen.
22 juni 2013,
Steven Verhelst
Ondergang
Ik maakte een ommetje door de oude buurt waar als kind elke ochtend
naar mijn lagere school liep. De trappenhuizen die er staan, worden
gesloopt. Sommige liggen al in puin.
Mensen van wie ik niets weet, hebben hier euforische en
tragische momenten meegemaakt. In deze huizen. Binnen deze muren.
Alles moet tegen de vlakte. Plaats maken voor iets anders. Ook ik - ooit.
26 december
2012,
Steven Verhelst
Bangalijsten
Vorige week was er in de media ophef over
bangalijsten op internet. Voor de
oudere lezer van deze weblog: een bangalijst is een lijst, veelal
samengesteld door mannelijke leerlingen uit het middelbaar onderwijs,
met daarop de grootste sletten van de school en de handelingen die ze
zouden verrichten – al dan niet fictief.
Toen ik in de brugklas zat, bestonden er nog geen
bangalijsten. We hoorden wel via-via wie de grootste sletjes
van de school waren. Eén jongen beweerde dat hij een meisje
uit klas B1 in het park had gevingerd. We wisten niet of we het moesten
geloven, want die jongen had wel vaker stoere praatjes. Maar het
zóu kunnen.
'Wil je mijn vingers ruiken dan?' vroeg hij toen,
en hij stak zijn hand naar voren.
Maar niemand rook. We knikten dat we hem geloofden. Want
niemand van ons wist welke geur het bewijs zou vormen.
Relatietherapie
& kunstmatige inseminatie
Mijn
physalisplantjes krijgen bloemen, maar bij gebrek aan bijen moet ik als
relatietherapeut optreden en met lichte dwang de bevruchting op gang
helpen. Het heeft resultaat. In de lampion-achtige blaadjes beginnen
zich vruchtjes te vormen, die ik – zodra ze rijp zijn
–
genadeloos van hun ouders zal scheiden en op zal eten. Het beroep van
relatietherapeut heeft zo zijn voordelen.
6 augustus
2011,
Steven Verhelst
Vergane gloriedagen
Vroeger was downtown Las Vegas, met name Fremont Street, het centrum
van entertainment. Daar verschenen de eerste casino's.
Golden Gate,
Binion's en
Golden Nugget. Nu
wordt Las Vegas voornamelijk geassocieerd met de casino's op Las Vegas
Boulevard, zoals
The
Venetian, The Mirage,
Flamingo en
New
York-New York. De gloriedagen van downtown Las Vegas zijn
voorbij.
Ik was downtown gegaan om in de
Golden Nugget
een pokertoernooi te spelen. Het was half elf 's ochtends. Zonder
neonlichten was de sfeer er uitermate treurig. Binnen zaten bejaarde
mannen en vrouwen met een flesje bier achter de eenarmige bandieten, de
fruitautomaten. Ze staarden met een holle blik in de ogen voor zich
uit. Hun gloriedagen lagen ver in het verleden. Hun restte slechts het
wachten op een laatste jackpot.
En mijn gloriedagen, dacht ik, komen die ooit nog?
Of zijn ze al in stilte voorbijgegaan?
8 april
2011,
Steven Verhelst
Naaktslakken, zelfbevlekking, weissburgunder
Ik
ging hardlopen in de regen, maar kwam geen collega-hardlopers tegen;
slechts af en toe een wandelaar met paraplu die mij treurig
aankeek.
Wat ik wel tegenkwam, waren naaktslakken. De wegen lagen
er bezaaid mee. Het was goed weer voor de naaktslak, vochtig, nat. Ze
aten zich vol en hadden daarna seks met elkaar. Wat een leven.
Thuisgekomen besefte ik dat dát het leven is. Eten en de liefde bedrijven.
’s Avonds maakte ik burrito’s, en als toetje
avocado-ijs met aardbei en meloen, gegarneerd met munt. Later, tijdens
het schrijven, dronk ik een glas weissburgunder en at een stukje brie.
Van de liefde bedrijven kwam het niet.
Als naaktslakken geen partner kunnen vinden, hebben ze
seks met zichzelf. Ik nam nog een glas weissburgunder. Wat stond mij te
doen?
Ik las Gerard Reve’s
Gedicht voor dokter Trimbos:
‘“Goedkope wijn, masturbatie, bioscoop”, / schrijft
Céline. / De wijn is op, en bioscopen zijn hier niet. / Het
bestaan wordt wel eenzijdig.’
24 juli 2010,
Steven Verhelst
Wodka
Reizen met het
vliegtuig betekende vroeger vooral veel gratis drinken. Tegenwoordig
moet er voor elk alcholhoudende drankje worden betaald. In elk geval
bij United, de luchtvaartmaatschappij waarmee ik van San Francisco, via
Orange County en Chicago, terug naar Duitsland vloog. Sterker nog: er
wordt zelfs geen contant geld meer geaccepteerd. Alleen creditcards
zijn nog geldige betaalmiddelen voor alcoholische dranken.
Naast mij zaten twee Russen. Ze vroegen om wodka
en wreven dollarbriefjes tussen hun vingers.
De steward zei: 'Creditcard. We accepteren alleen
creditcards.'
Maar geen enkele creditcard van de Russen werd
door het
betaalautomaat herkend. Intussen werd er flink in het Russisch gepraat.
De steward zette de wodkaflesjes weer op zijn
karretje.
'But vee hef the mooney,' zei een van de Russen,
terwijl hij met zijn dollarbriefjes zwaaide.
'Geef ze die wodka maar gratis,' zei een andere
steward tegen de eerste. 'Het zijn Russen.'
Ik probeerde dezelfde truuk, en ik kreeg geen
gratis
drank. 'But I have the money,' zei ik, een paar dollarbriefjes uit mijn
portemonnee halend. Maar ik had geen Russisch accent.
2 april
2010, Steven Verhelst
