Vandaag is het in Nederland nationale gedichtendag - zoals elke laatste donderdag van januari sinds het jaar 2000.
   Vroeger, toen ik nog in Nederland woonde, stond ik er meer bij stil. Nu trok ik min of meer toevallig de dichtbundel "Van Harte Beterschap" van Lévi Weemoedt uit de kast. Niet zo zeer omdat ik realiseerde dat het gedichtendag was, maar omdat ik thuis zat met een zieke peuter en mijn gemoedstoestand wel wat verzachting kon gebruiken.

Mafketel

'k Won in mijn leven nooit de Omloop van het Volk,
'k zat liever uit een boom wat toe te kijken,
of zweefde weg, onttrokken door een wolk,
liet anderen graag op eerste plaatsen prijken.

Ook waar een goede baan werd weggegeven,
kwam 'k dagen later pas, schoorvoetend, dichterbij
en zag geruststellend de sollicitantenrij.
Het haalde wel wat snelheid uit mijn leven.

Maar om het hardst rende ik altijd naar mijn bed,
was van het eerste weg uit dit luidruchtig leven

en had mijn tanden al in meen'ge droom gezet
als ú uw vrouw nog vlug een moede veeg moest geven.

Lévi Weemoedt 

Deze week was er in de Vlaamse kranten veel in de kranten te lezen over de bekentenis van het voormalige staatshoofd van België, koning Albert, dat de vrouw die al jaren claimde zijn dochter te zijn, dat inderdaad was. Ik lees die kranten niet, maar had er toch een en ander van meegekregen.
   Ze procedeerde al jaren om als dochter erkend te worden, en had onlangs via de rechtbank een DNA test weten af te dwingen. Leve de vooruitgang van de moderne wetenschap. Nu kunnen we ook staatshoofden dwingen om hun misstappen te erkennen.
   Ik legde de digitale krant weer spreekwoordelijk naast me neer en ging over tot de orde van de dag.

Gisteren stond het in de krant en was het zelfs op het achtuur journaal: de werkdruk onder academische medewerkers is hoog. Daar was een rapport over uitgekomen van WOinactie.
   Mensen aan de universiteit werken structureel over, professoren gemiddeld tot 50% meer dan in hun contract staat.
   Mijn filosofie is die van een professor op Stanford, die tijdens een lezingenserie over het leven als academicus eens zei: "Neem een beetje werk mee naar huis, maar neem ook een beetje huis mee naar werk."
   Ik doe wel eens wat voor privé op het werk, maar de laatste tijd toch veel meer werk tijdens privé-uren.
   Hoe het anders kan? Ik heb er een column voor het Chemisch Magazine voor geschreven, maar vooralsnog niet teruggehoord of hij geplaatst wordt. Blijkbaar zijn academici niet de enige mensen die druk zijn.

De natuur lijkt in de war. Of misschien is ze niet in de war, maar went ze aan de warmere winters. De eerste sneeuwklokjes bloeien, en het groen van andere bloembollen komt ook al boven de aarde uit.
   In het vogelhuisje dat ik in het najaar heb opgehangen, zijn twee koolmeesjes al bezig om een nest te bouwen. Hebben olla vogala nestas higunnan hinase hic anda thu, klinkt er in mijn hoofd. Alle vogels hebben hun nesten begonnen behalve ik en jij.
   Dat is de alleroudste Nederlandse zin, heb ik ooit geleerd. Maar dat blijkt niet meer de waarheid te zijn. Er zijn oudere teksten gevonden die ook Nederlands zouden zijn. De runeninscriptie van Bergakker bijvoorbeeld, die in 1996 werd gevonden en die zowat 650 jaar voor Hebban geschreven zou zijn.
   Taal verandert. Waar houdt het Nederlands op en begint een andere taal? Dat oordeel laat ik maar aan de taalwetenschappers over. In de tussentijd kijk ik naar de koolmezen die het vogelhuis in en uit vliegen en denk aan de schrijver die in de kantlijn van het boek dat hij aan het overschrijven was, het probeersel Hebban opschreef. Waarom schreef hij het op? Was het zomaar de vertaling van een Latijnse zin die hij kende, of dacht hij aan een vrouw die hij begeerde?

Ik ken Aart Staartjes voornamelijk van Sesamstraat en de Film van Ome Willem - ik ben te jong om hem te kennen van De Stratenmaker Op Zee Show of JJ De Bom - voorheen de kindervriend. Het waren baanbrekende kinderprogramma's, die kinderen lieten nadenken. Van een heel ander niveau dan de veel te leuke programma's als Teletubbies of Kabouter Plop. Want het leven is niet altijd leuk, ook niet voor een kind.
   Nu Aart Staartjes dood is, kijk ik een oude aflevering van De Film van Ome Willem, en ook van De Stratemaker Op Zee Show. Niet alleen kinderen, maar ook ouders kunnen hier iets van leren.

Vandaag zou Elvis 85 zijn geworden.
   Vijfentachtig.
   Kun je het je voorstellen?
   Swingende heupen, gitaar om de nek, gillende bejaarden?
   Waarschijnlijk is het maar goed dat Elvis op 42-jarige leeftijd is overleden. Zo blijft de legende bestaan - de rock 'n roll, de schreeuwende meisjes. Want hoe zou Elvis er nu uit hebben gezien?
   Ik ben al ouder dan Elvis is geworden. Hoe zal ik zijn als ik 85 ben? Hopelijk met swingende heupen.   

Ik heb op deze blog al vaker geschreven over vrouwen in de wetenschap. Dat is regelmatig in het nieuws in deze tijden van gender balance (ik wil bewust niet het woord seksegelijkheid gebruiken, want de beide seksen zijn niet gelijk, maar dat is een ander verhaal).
   Tegenwoordig is er min of meer een balans tussen mannelijke en vrouwelijke studenten en promovendi, en reflecteert het percentage aangestelde hoogleraren ook het percentage promovendi van 20 jaar geleden.
   In de eerste helft van de negentiende eeuw was dat wel anders. Toen waren er geen vrouwen aan de universiteiten. Wat heeft een vrouw aan een universiteit te zoeken? was toen het idee.
   Pas in 1871 werd Aletta Jacobs als eerste Nederlandse vrouw officieel toegelaten tot een universiteit (in Groningen). Het duurde nog bijna een decennium voordat in België ook het geval was. In 1873 weigerde de KU Leuven nog om een vrouw in te schrijven als student. In 1880 wordt Emma Leclercq dan eindelijk de eerste vrouwelijke student in België, aan de universiteit van Brussel.
   Een naamgenoot van mij, Sidonie Verhelst, is in 1882 de eerste vrouwelijke student aan de universiteit van Gent. In Nederland is Aletta Jacobs dan al lang en breed gepromoveerd.
   Er is natuurlijk altijd nog plaats voor verbetering binnen de academische wereld. Meer diversiteit, meer gelijkheid. De universiteit moet vooral menselijk zijn - dan komt het met de diversiteit wel goed.

Als je iets radicaal anders wilt doen, moet je vooral luisteren naar mensen die zonder enige kennis van zaken hun mening geven. Kinderen zijn daar een goed voorbeeld van.
   Ik had al jaren geen oliebol meer gegeten, en toen verschenen er plotseling een aantal. Ik was met mijn familie op bezoek en zat aan de lunchtafel., toen er een schaal met doormiddengesneden oliebollen voor ons neer werd gezet.
   Mijn dochter van 2 jaar was eerst skeptisch. Ze zat een broodje brie te eten, en dat beviel haar prima.
   "Wil je geen oliebol?" werd haar gevraagd.
   Alleen met brie, was het antwoord.
   Zo zaten we uiteindelijk allemaal oliebollen met brie te eten. En dat smaakte niet eens zo gek.

Een nieuw decennium breekt aan - tien jaar voor de boeg. Waar zal ik in 2030 staan? Wat staat mij de komende jaren te wachten? Gaat mijn leven verder zoals het de afgelopen jaren is gegaan of komen er radicale veranderingen?
   Ik zal het zelf moeten uitvinden door te leven.
   Ik begin het decennium met een maand zonder suiker - geen koekjes, chocolade, taartjes, vruchtenyoghurts, frisdrank, jam op brood of andere voedingsmiddelen waar suiker aan toegevoegd is. Dat deed ik vorig jaar ook al, dus een radicale verandering is dat niet.
   Als tiener schreef ik poëzie, en als twintiger zijn er een aantal gedichten in literaire tijdschriften gepubliceerd, en in de bloemlezing "Vanuit de lucht - de eerste generatie dichters van de 21ste eeuw". Recensent Hans Warren schreef over deze bundel: "Aan waarachtig poëtisch talent is er geen gebrek. Onder andere [...] het grappige Protest tegen het verwerken van krokodillen tot tassen door Steven Verhelst [...] wekken verwachtingen."
   De verwachtigen zijn niet ingelost, want als dertiger heb ik geen gedicht meer geschreven.
   Ik zal elke dag eens een gedicht lezen, en in de vakanties twee. Dat zijn al snel 4000 gedichten in een decennium. Misschien zal dat mij inspireren om weer eens met adolescente branie de taal proberen te temmen en mijn gedachten in scherp gestileerde frases op papier te krijgen.

Berichten | Column | Chemistry | Biografie | Links | Contact