Ik schrijf tegenwoordig meer wetenschappelijke teksten dan fictie. Jammer maar waar. Niet dat ik het vervelend vind om artikelen over de chemische en biologische experimenten in mijn laboratorium te schrijven, maar ik zou graag weer, zoals vroeger, veel tijd willen besteden aan verhalen en roman-ideeën.
   Deze week werd mijn 51ste wetenschappelijke stuk geaccepteerd voor publicatie in het tijdschrift ACS Chemical Biology. Een respectabel blad - onder chemisch biologen. Maar daarbuiten heeft niemand er natuurlijk van gehoord.
   Ik was uiteraard blij toen ik hoorde dat ACS Chemical Biology ons artikel wilde publiceren. Zeker voor mijn promovendus die zowat al het werk had verricht. Maar nog blijer zal ik zijn als er een boek met mijn naam op de rug in de boekhandel zal liggen.

De Tour de France is afgelopen. Chris Froome is onbedreigd eerste geworden. Nu kunnen we weer overgaan tot de orde van de dag. De strijd tegen IS, de eurocrisis in Griekenland, een verdwenen meisje  uit Spijkenisse, en meer nieuwsberichten die we bij de start van de Tour de France van volgend jaar waarschijnlijk allemaal vergeten zijn.

Vandaag ligt - een dag voor het eind van de Tour de France - de eindstreep op de top van l'Alpe d'Huez.
   In 1989 was het voor het laatst dat er een Nederlander won.
   Nu praat men alleen nog maar over het minieme verschil tussen Greg Lemond en Laurent Fignon, maar 1989 was een heel succesvolle Tour voor de Nederlanders, met 2 renners bij de eerste 10, 6 etappe overwinningen, en Erik Breukink in de gele trui.
   Gert-Jan Theunisse won bovenop de beroemdste Alpentop. Hij was er al vroeg vandoor gegaan, na een ruzie met de ploegleider over de te volgen taktiek. Het leidde hem over de Galibier, de Croix de Fer, uiteindelijk de Alpe d'Huez. Met vier minuten verschil begon hij aan de laatste klim, en in mijn gedachten lag het nog altijd aan de knecht van Delgado, Abelardo Rondon, die zich door een onmenselijk straf tempo te rijden opofferde voor zijn kopman, dat Theunisse niet met een veel groter verschil op de streep won.
   Nederland was wielergek, en ik knutselde een bolletjespet in elkaar.
   Wint er ooit nog een Nederlander op Alpe d'Huez?
   Ik hoop dat alle supporters in de etappe van vandaag aan Bauke Mollema of Robert Gesink net zulke bovennatuurlijke krachten zullen geven als aan Gert-Jan Theunisse (hoewel een deel daarvan later doping bleken te zijn, maar dit terzijde). 

Een aantal jaar geleden was ik met acht vrouwen in een restaurant in Amsterdam, en daarna op kroegentocht. Eén drinkebroer en acht drinkezussen.
   Gisteravond was ik weer met acht vrouwen in de weer. Maar nu was het bij een boxtraining - het handbalteam van mijn vrouw en ik als zijspan erbij. We werden afgemat door een Poolse of Kroatische trainer.
   Ik weet wat beter was: drinken met vrouwen of sporten met vrouwen.
   Eigenlijk wist ik het wel, maar ik wilde er niet over nadenken.
   Niet gisteravond.
   Ik verbrandde waarschijnlijk meer dan 1000 kcal in de anderhalf uur dat we bezig waren.
   Maar op die avond jaren geleden dronk ik waarschijnlijk meer dan 1000 kcal. Wie zal het zeggen? Wie interesseert het?
   Het is nog altijd minder dan een renner tijdens een etappe van de Tour de France verbruikt. De renners verbruiken tussen 4000 en 9000 kcal per dag. Er valt niet tegenop te eten.
   Als je op de fiets zit, schijn je slechts 200-300 kcal per uur te kunnen eten. Dus moet je 's ochtends vroeg en 's avonds zo veel mogelijk calorieën eten. Pasta's met saus. Broodjes met jam. Bananen.
   Je kunt ook met een infuus gaan slapen, maar dat is sinds de "Intralipid affaire" bij de PDM ploeg misschien minder attactief.
   In het online wielermagazine "Het is Koers" las ik een reportage over alcohol en wielrenners.
   Ikzelf ben een betere drinker dan fietser. Dat heb ik in mijn valpartijen wel bewezen. Maar een heel klein percentage wielrenners kunnen er ook wat van, van drinken. Als ik de woorden van Karsten Kroon in die reportage tenminste moet geloven. Ik was in elk geval blij dat ik niet gedronken had voor de boxtraining. En na de training trilden mijn armen als een alcoholist na het ontwaken.

Vandaag is de tweede rustdag in de Tour de France 2015. Vroeger was er slechts één rustdag, en nog langer geleden misschien helemaal geen. Vroeger waren er ook af en toe twéé etappes op één dag. Tijdritten van zestig kilometer en ploegentijdritten van nog langer. Vlakke ritten van meer dan 300 kilometer.
   Op die manier móesten de renners wel naar verboden middelen grijpen.
   Dat idee heerst.
   Maar of het juist is, waag ik te betwijfelen.
   Zolang er mogelijkheden zijn te sjoemelen, zal er gesjoemeld worden.
   Het is zaak aan de wetenschap - specifiek: de analytische chemie - om het gesjoemel zo snel mogelijk te detecteren.
   Ik werk tegenwoordig deels op het Leibniz Instituut voor Analytische Wetenschappen. Maar helaas is er geen expertise in de detectie van doping uit urine- en bloedmonsters. Anders kregen we de stalen uit de Tour de France misschien opgestuurd en zou ik misschien ook een kleine bijdrage in de strijd tegen doping hebben kunnen leveren.

Wat er nu gebeurt in de Tour de France, dat kan natuurlijk niet. Boe-geroep langs de kant, een ploegleidersauto die met colablikjes wordt bekogeld, Richie Porte die een klap van een toeschouwer ontving en Christopher Froome die een beker urine naar zijn hoofd kreeg.
   Misschien is deze dag nog wel zwarter voor het wielrennen dan de Tour van 1998 (ook wel Tour du Dopage genoemd). Het hooliganisme doet zijn intrede in de Tour.

In de criteriums van Wateringen en Pijnacker ging ik als kind altijd op handtekeningenjacht, samen met mijn zus.
   Aan Gert Jakobs, de superknecht uit de Superconfex-Yoko ploeg, vroegen we in een opwelling: "Wanneer ben jij nu eigenlijk jarig?" En we beloofden een kaartje te sturen.
   Ook Jeroen Blijlevens gaf ons zijn adres, en ik geloof dat we ooit eens een promotiefoto van hem terugkregen. Hij zal tegenwoordig wel ergens anders wonen, maar ik heb zijn straat en huisnummer hierboven toch maar weggegumd.
   Nu worden er geen kaarten meer gestuurd, schat ik zo. Alles gaat elektronisch. Per e-mail. Per Twitter. Via Facebook. Dat is misschien maar goed ook. Of zitten wielrenners echt te wachten op post van fans?

Dichten is fietsen op de Mont Ventoux
waar Tommy Simpson nog is overleden.
Onder zo tragiese omstandigheden
werd hier de wereldkampioen doodmoe.

Op deze col zijn velen losgereden
eerste categorie, sindsdien tabu.
Het ruikt naar dennengeur, Sunsilk Shampoo,
die je wel nodig hebt, eenmaal beneden

Alles is onuitsprekelijk vermoeiend,
de Mont Ventoux opfietsen wel heel erg,
waarvoor ook geldt: bezint eer gij begint.

Toch haal ik, ook al is de hitte schroeiend,
de top van deze kaalgeslagen berg:
ijdelheid en het najagen van wind.

- Jan Kal

Van vrienden Look en Mirjam kreeg ik een fles Ventoux. Rode wijn uit voornamelijk Grenache en Shirah druiven. Ik moest uiteraard denken aan het gedicht van Jan Kal, waar dichten, fietsen, en heel het leven, het ijdele leven, samenkomen.
   Alles is ijdelheid, zoals ook in het bijbelboek Prediker staat.
   Ik liet me een tweetal glazen goed smaken. Drinken is gelukkig minder vermoeiend dan de Mont Ventoux op fietsen, maar ook niets meer dan het najagen van wind.

Het is vandaag al acht jaar geleden dat deze blog officieel werd gelanceerd. Toen ik begon, had ik niet gedacht dat ik het zo lang zou volhouden om elke paar dagen een kort stukje te schrijven. Het ene beter dan het andere, toegegeven. Soms maak ik niets mee. Dat ligt misschien niet aan de wereld, maar aan mijn hoofd. Wie een rijke fantasie heeft, maakt altijd dingen mee.
   Denk aan Walter Mitty.
   Uit het verhaal, natuurlijk. Niet de film.
   Ook verbaas ik mij een keer per jaar over de zoekopdrachten waarmee deze website gevonden wordt. Zoals elk jaar deel ik er daarvan een paar:
   Mannen zijn rare wezens, van de drank afblijven, ijsblokjes kopen oberhausen, oktoberfest blote tieten, rare skeletten, mooie meisjes trein, im not an asshole, tennisrackets 16 eeuw, en misschien wel de vreemdste: fles omhulsel een vrouw met borsten gesc...
   De zoekstring was zo lang, dat mijn provider niet alle karakters toonde. Dus alleen mijn fantasie kan proberen te achterhalen waarnaar precies gezocht werd.

De Tröckener Kecks schreven ooit het lied De jacht is mooier dan de vangst. Dat ging over vrouwen.
   Vanaf 1988 ging ik in de criteriums na de Tour op handtekeningenjacht. Ik werkte me tussen de wielen en ingevette benen, met een kladblokje en een pen. Nu heb ik een aantal van die boekjes met pennenstreken erin. Dat was mijn vangst in die jaren. Maar het waren mijn helden - Rooks, Theunisse, Van Poppel, Nijdam, Chiappucci, Pantani, Blijlevens. En de herinnering aan de jacht is natuurlijk het mooist.

Wielerliefhebbers houden van lijstjes; soms houden ze ze zelf bij.
   Vanaf 1990 tot en met 2003 schreef ik zelf de uitslagen van de Tour de France etappes op. Eerst in een uitslagenboekje van de Wieler Revue; toen ze stopten zo'n boekje uit te geven, maakte ik er zelf eentje. Twee eigenlijk - ook een voor mijn zus.
   Zo weet ik dus nog dat op woensdag 4 juli 1990 Gerrit Solleveld (de tomaat uit het Westland) de 5e rit van Avranches naar Rouen won. Ik geloof dat dat de laatste rit was van meer dan 300 kilometer. Maar goed, dat weet ik zonder uitslagenboekje ook nog wel. Het was een succesvolle Tour voor de Nederlanders. De volgende dag won Jelle Nijdam, en Frans Maassen had ook al een etappe gewonnen.
   Maar wie weet nog - bijvoorbeeld - dat op 10 juli 1999 Mario Cipollini de massasprint in Thionville won, mede omdat Erik Zabel, in het wiel van Cipollini, uit de pedalen schoot (maar gelukkig net niet viel)?

Mijn allereerste wielerwedstrijd waar ik live bij was, was het criterium in Valkenswaard. We bezochten toevallig het stadje, want we waren in de buurt op vakantie. In zo'n vakantiepark van "Sporthuis Centrum", dat later Center Parcs ging heten, en nu misschien weer anders heet. 'We' dat waren mijn ouders, mijn zus en ik.
   Vroeger, toen we met te fiets weg gingen, beeldden we in dat we wielrenners waren. Mijn vader was Henk Lubberding, mijn moeder De Kneet, mijn zus Hinault. Ik was Joop Zoetemelk.
   Ik zat achterop bij mijn moeder.
   Geen wonder dat ik altijd tweede werd.
   In Valkenswaard reed Joop Zoetemelk nog mee, dus het zal wel 1985 of 1986 geweest zijn.
   Steven Rooks won in 1986 de ronde. Op internet is alles te vinden.
   Het was het begin van mijn bewondering voor wielrenners. En ik denk niet dat die ooit nog voorbij gaat.

In de Tour etappe van gisteren speelde een valpartij een grote rol in het wedstrijdverloop. De etappe werd zelfs korte tijd geneutraliseerd, wat op kritiek op de Tourleiding kwam te staan. Want als je een etappe na een grote valpartij gaat neutraliseren, waar is dan het einde? Hoeveel moeten er vallen voordat de wedstrijd wordt stilgelegd?
   Ik weet het niet. De wereld stond niet stil toen ik met mijn fiets viel. Hij draaide gewoon door.
   Danny Nelissen verwoordde het op de radio mooi: het was onzin dat er werd gewacht. Het essentiële van wielrennen is dat je op de fiets blijft zitten. Wie dat niet doet, heeft pech gehad.

Tijdens mijn acht-urig bezoek aan Utrecht at ik drie kroketten. Maar ik had natuurlijk zo'n vleesfiets moeten bestellen.

Met schrijver Rick van Leeuwen en zijn zwager bezocht ik de proloog van de Tour de France - al mag je 't officieel eigenlijk geen proloog noemen. Maar van officiële regels trokken wij ons niets aan.
   Een proloog dus. We klapten en juichten bij elke renner, en ik voelde mij weer veertien jaar oud, toen ik bij de criteriums na de Tour op de tribune zat en met vlakke handen op de reclameborden aan de hekwerken trommelde wanneer de renners voorbijkwamen.
   Wielrennen leent zich perfect voor literaire heldenverhalen. Gert-Jan Theunisse die na een positieve dopingcontrole in de Tour van 1988 zei dat "hij het liefst die caravan [waarin de renners hun urinestalen in moesten leveren, SV] binnen wilde stappen en hem helemaal vol wilde pissen." Of het jaar erna, toen hij - met gekneusde ribben zowaar, de etappe naar Alpe d'Huez won. Misschien maakt het gebruik van doping deze verhalen alleen nog maar legendarischer en menselijker.
   Het verhaal van gisteren was dat Lars Boom - ondanks te lage cortisol waarden - toch startte, en dat Tom Dumoulin Neerlands hoop dat hij de proloog zou winnen, niet in vervulling kon laten gaan. Maar als je op slechts twee en drie seconden afstand van Tony Martin en Fabian Cancellara finisht, heb je toch geen slechte prestatie geleverd. Al met al reden de Nederlandse renners fantastisch: vijf plaatsen bij de eerste vijftien renners.
   Verder dronk ik die dag vijf liter water, at drie kroketten, liep een zonnenbrand in mijn nek op,  en duurde het ruim vier uur voordat ik weer thuis aankwam. En dat was het allemaal waard.

"wielrennen [...] hoort bij het leven. Als er een bal is, ga je dansen, en als de Tour langs komt [...], dan ga je kijken" - Tim Krabbé, 43 wielerverhalen.

Vanuit Essen, Duitsland, was ik met de trein op weg naar Utrecht om de Tourstart te zien.
   Ik dacht na over sanitaire ongemakken. In de trein poepen - dat is nog acceptabel - vooral als je met de ICE reist. Daar zijn de toiletten nog te benutten. Op de stations zijn ze nog beter. OK, je betaalt een euro, maar dan kun je ook uitgebreid gaan zitten. God beware dat je in een regionale trein een grote boodschap moet doen. Een gat boven de rails met zo'n wegklappende klep waar de sporen van de vorige gebruiker nog aan kleven.
   In S-Bahnen zijn geen toiletten, maar dat zijn stoptreinen waar je nooit langer dan 30, 40 minuten in zit. Dan moet je knijpen.
   Maar in de Tour? Plassen gaat nog fietsend. Op televisie zag ik hoe Niki Terpstra voorin het peloton begon, en eer hij achteraan belandde, was hij klaar. Van lossen was geen sprake.
   Poepen is iets totaal anders. Als je op zo'n smal zadel zit, komt de aandrang waarschijnlijk niet zo snel opzetten, en hopelijk kan elke renner voor de koers zich in zijn hotelkamer flink ontlasten. Dat scheelt weer een kilo, en elke kilo is meegenomen, zeker in een bergetappe of een tijdrit. En krijg je toch aandrang, dan moet je knijpen, net als in de S-Bahn.
   Tegen diarree helpt knijpen niet. Nou ja, korte tijd misschien. Maar uiteindelijk moet je de berm in duiken, snel achter een struik de wielerbroek naar beneden stropen en het laten lopen. Tijd voor afvegen is er niet - misschien kort met een graspol - daarna gaat de broek weer naar boven en de rit wordt vervolgd. Jacques Verbrugge vertelde erover in Bureau Sport. Hygiënisch is het niet, maar het is de Tour de France en daar telt hygiëne niet. Daar gelden andere wetten.
   Mijn buik rommelde.
   Ik had een overstap in Oberhausen. In mijn broekzak voelde ik een euro. Een kroket uit de muur in Utrecht of een toiletbezoek hier.
   Ik koos voor het laatste.

Vorige maand werden er foto's gemaakt in mijn laboratorium, met dank aan Look J Boden fotografie. Nu is er een nieuwe website van mijn lab in de lucht: www.verhelstlab.net.

De maand juli dat ik geboren was, was heet. Temperaturen stegen tot boven 36 graden, en mijn moeder knipte een krantenkop met "Die lange hete zomer" uit en plakte het op de eerste pagina van mijn fotoalbum, naast mijn geboortekaartje.
   Het heetste dat ik ooit heb meegemaakt, was waarschijnlijk 48 graden, in Las Vegas. Maar de lucht was kurkdroog, en als je wilde, kon je elke paar minuten een casino binnenduiken, waar de airconditioning op volle kracht blies.
   Ik vond het wel best.
   Dit weekend maak ik misschien nieuwe temperatuurrecords in Nederland mee. Een Duitse weerzender voorspelde temperaturen van boven de veertig graden in de buurt van Eindhoven. Ik ben er graag bij. Dan kan ik een nieuwe heetste dag in mijn fotoalbum schrijven.

Berichten | Column | Chemistry | Biografie | Links | Contact