Een uur nadat ik spruitjes (met kastanjes en spek) had klaargemaakt, begon het te sneeuwen, en het hield niet meer op. Alles werd onherkenbaar. Zelfs de mensen, die ik de volgende ochtend gekleed in dikke jassen en met kapuchons of mutsen op hun hoofd bij de bushalte zag staan, kwamen me vreemd voor.
   Was ik maar in Australië! Daar hebben de meisjes hun winterjassen al weken lang voor bikini's ingeruild.

In hoeverre bestaat privacy nog? Hoe makkelijk zijn onze medische en financiële gegevens door derden aan te vragen? Eigenlijk veel te makkelijk, bleek uit deze documentaire van de VPRO. Hoe vaak worden we met bewakingscamera’s gefilmd? In Rotterdam bijna overal.
   Bij gebrek aan een burqa ga ik maar met een hoodie en een zonnebril over straat.

De seminar over stressmanagement werd gegeven door een peervormige vrouw in een bontgekleurd bloemenvest. Het publiek bestond niet uit professoren, maar voornamelijk uit part-time secretaresses die in de stress schoten als 's ochtends de koffie te bitter smaakte of de printer te lang ratelde.
   De cursusleidster gaf nutteloze informatie. Ze vertelde wat stress was, hoe het ontstond en wat de gevolgen waren, maar oplossingen aandragen deed ze nauwelijk. Je moest zorgen voor extra lichaamsbeweging (door een verdieping hoger naar het toilet te gaan) en gezonde voeding (vooral zonnebloempitten waren goed tegen stress).
   Gedurende de hele seminar dacht ik aan de stapel werk die in mijn buro op me te wachten stond. Ik wilde weg, maar links en rechts van mij zaten secretaresses en bureaumedewerkers. Er bouwde zich een druk in mij op als in een snelkookpan. Geen zonnebloempit die daar verandering in bracht.

Vandaag  ging ik keurig naar de apotheek om mijn verlopen geneesmiddelen in te leveren, maar de vrouw achter de toonbank wilde ze niet hebben. Ze zei: 'U kunt ze gewoon thuis weggooien.'
   De tijden dat medicijnen die over de houdbaarheidsdatum zijn, niet bij het huishoudelijk afval mogen, zijn blijkbaar voorbij. Ik schatte trouwens dat de pillen nog grotendeels werkzaam zouden zijn. Was het niet zonde om ze weg te gooien? Thuisgekomen aarzelde ik even. Wat kon ik doen? Ze allemaal in in één keer innemen? Ik liet ze in de pedaalemmer vallen, het was tijd om op te ruimen, mijzelf te bevrijden van alle rommel die zich het afgelopen jaar heeft opgestapeld. Zondag mijn verzameling lege flessen, vandaag mijn verlopen geneesmiddelen, en morgen mijn donkere herfstgedachten.

In Duitsland wordt veel gezopen, niet alleen door mij. Op bier- en frisdrankflessen zit statiegeld, maar het meeste andere glas belandt in de glasbak. Of erger: bij het huishoudelijk afval.
   Ik ben tegen glas in het huishoudelijk afval, dus op zondag bracht ik een lading lege flessen weg (hoewel je eigenlijk alleen op werkdagen tot 20.00 uur de glasbak mag gebruiken; Duitsland zit vol rare regelgevingen). Maar de glasbak zat vol. Ik had geen zin om alles weer mee terug naar huis te brengen. Er stonden trouwens al meer flessen op de grond voor de glasbak. Ik zette mijn lege pindakaaspot, wijn-, rum- en wodkafles ertussen, en maakte me uit de voeten, voordat ik gearresteerd zou worden.

Dit jaar valt wereld toilet dag, 19 november, op de dag nadat de Beaujolais Primeur in de winkel ligt. Geen toeval natuurlijk. De meeste Beaujolais Primeur die ik ooit geproefd heb, smaakte naar Haribo snoepbanaantjes. Die kun je het beste door het toilet spoelen.

Elke keer als ik bij een Indiaas restaurant ga eten, overeet ik. Gisteren at ik een flinke schotel fish tikka. Daarna zat ik met uitpuilende buik op de fiets. Maar nooit heb ik zoveel gegeten als toen ik voor het eerst in een Indiaas restaurant te Cambridge, Engeland, kwam.
   'Papadam?' vroeg de ober, toen ik was gaan zitten.
   Ik had geen idee wat hij bedoelde, maar ik knikte.
   'Een of twee?' vroeg hij.
   'Twee?' zei ik vragend.
   Hij kwam terug met twee papadams, een soort grote Pringels van 20 cm doorsnee, gemaakt van kikkererwtenmeel, met drie bakjes saus erbij.
   Als voorgerecht bestelde ik een schaal kippenvleugels, als hoofdgerecht een curry en een spinazie bijgerecht. Ik had trek.
   'Wilt u rijst?' vroeg de ober.
   Ik knikte.
   'En naan?'
   Ik knikte weer.
   Tijdens het diner dronk ik twee Engelse pinten bier, ruim 1,1 liter. Een uur later werden alle schalen leeg terug naar de keuken gebracht. Mijn voorhoofd was bezweet, maar ik had het voor elkaar gekregen. Mijn moeder zou trots zijn. Zij gooit nooit eten weg, beweert ze.
    'Nagerecht?' vroeg de ober. Even dacht ik dat hij een grapje maakte, maar hij stond met de kaart in zijn hand naast me. Vooruit, een nagerecht. Ik bestelde lychees en de rekening.
   Nauwelijks kon ik meer lopen, maar ik was zo rond, dat ik naar mijn hotel kon rollen.

Drie weken geleden droeg de boom voor mijn appartementencomplex nog gele bladeren. Nu is hij kaal, net als de kleine vijgenboom  op mijn balkon, die ook al zijn bladeren heeft verloren. De herfst is voorbij. Gisteravond sneeuwde het zelfs toen ik naar huis fietste. Natte sneeuw, dat wel. Maar het was genoeg om het begin te vormen van mijn winterdepressie.

De man schuin tegenover me in de coupé van de vertraagde trein naar Freising had zijn schoenen uit gedaan en legde zijn voeten naast mij op de bank. Ik probeerde mijn aandacht op mijn boek van Douglas Coupland te vestigen, maar makkelijk was dat niet. De man zat te ruften en al snel hing er een zure lucht in de coupé. Even later viel hij in slaap en sloop ik voorzichtig weg, alsof ik iets deed dat verboden was.
   Ruften – lang geleden dat ik dat woord heb uitgesproken, laat staan heb neergeschreven. Sterker nog, ik geloof dat ik het nog nooit heb neergeschreven. Ik nam in een lege coupé plaats en maakte een korte notitie in het blocknote dat ik bij me had. Eén woord schreef ik neer. Ruften. De rest van de gebeurtenis zou vanzelf wel naar boven komen.

2010 is het jaar van de biodiversiteit. Ik hoorde het pas vorige week, toen Harvard professor Aaron Bernstein een lezing gaf over het medisch belang van biodiversiteit.
   Er is een enorme hoeveelheid rare organismen. De Conus magus is bijvoorbeeld een zeeslak die een harpoen gebruikt om vissen te vangen. De harpoen bevat peptiden die de vissen verlammen. Het werkt in op receptoren in de zenuwen. Eén van deze peptiden vormde de basis voor Ziconotide, een medicijn tegen chronische pijn, dat zonder deze rare slak nooit ontdekt zou zijn.

Op het New Frontiers in Science symposium sprak onder andere Helmut Rechenberg, een 73-jarige professor die nog bij Werner Heisenberg (bekend van de quantummechanische onzekerheidsrelatie) gepromoveerd was. Hij was de enige spreker die nog een overhead projector gebruikte. Ook gaf vertelde iemand over de Large Hadron Collider, de enorme deeltjesversneller in Zwitserland.
   Als kind had ik een elektronica-doos met transistors, weerstanden, diodes en condensatoren. Je kon er een radio mee bouwen of een knipperlicht. Het was technisch speelgoed om je nieuwsgierigheid mee te bevredigen.
   De Large Hadron Collider is ook zoiets – een gigantisch stuk elektrisch speelgoed waarmee nieuwsgierigheid gestild kan worden. Nieuwsgierigheid naar de vraag hoe het universum heeft kunnen ontstaan.

Een ex-vriendin van mij verbood me ooit om tijdens een rock-concert nog in de mosh-pit te gaan. Daar was ik te oud voor. En ik zou eens een elleboog in mijn ribbenkast krijgen, of een vuist op mijn oog...
   Vanavond trad Therapy? op in concertzaal Backstage, München. Vanwege hun twintigjarig bestaan speelden ze het hele Troublegum album. Een goede reden om in de pit te staan. Op zo'n moment moet je je uiten, los gaan, alle gedachten overboord zetten.

Het speelgoedmuseum in München bestaat uit drie kleine zaaltjes met een paar vitrines waarin oud speelgoed tentoongesteld staat. Voor 3 euro kun je weinig meer verwachten.
   Er staat één vitrine met Barbies. Barbie is al meer dan 50 jaar oud. Het eerste model werd op 9 maart 1959 geïntroduceerd en was blank als sneeuw. Door de jaren heen is Barbie veranderd – waarschijnlijk door het veranderende schoonheidsideaal van de maatschappij. Daar heeft een student sociologie vast al eens een scriptie over geschreven, maar er was in het museum niets over te vinden.

Onze neus is een gevoelig orgaan. Wij kunnen dingen ruiken die met de meest gevoelige analytische apparatuur nauwelijks meetbaar zijn. Vleesaroma's bijvoorbeeld. Bis-(2-methyl-3-furyl)-disulfide ontstaat bij de bereiding van vlees (waarschijnlijk via de zogenaamde Maillard-reactie) en komt voornamelijk in rundvlees voor. De reukdrempel van deze verbinding ligt op 2 in 10¹⁴ deeltjes.
   De kennis van voedselaroma's staat natuurlijk in de belangstelling van de levensmiddelenindustrie om ingeblikte en ingevroren maaltijden smakelijk te houden. Ik kook daarentegen liever zelf. Vanavond een Italiaanse runderstoofschotel. Met bis-(2-methyl-3-furyl)-disulfide uiteraard.

Toen ik gisteravond thuiskwam, knipperde er een rood lampje op mijn telefoon. Gemiste oproep. Meestal zijn het Duitse telemarketers of enquetebureaus uit München die mij overdag proberen te bereiken. Vandaag was het een buitenlands nummer, dat begon met +38649. Een mobiel nummer uit Kosovo, zo leerde het Internet mij.
   Wie kon mij uit Kosovo proberen te bereiken? Misschien was het een schone Kosovaarse, of een handelaar in Slivovitz. Maar terugbellen deed ik niet, want ik achtte de kans groter dat het om een telefonische verkoper ging die mij onleesbare kranten of tijdschriften aan wilde smeren.

De ARD had van 23 tot 29 oktober een themaweek over eten. Essen ist leben. Het is goed om mensen te informeren over wat gezond is. Of over hoe met weinig geld een goede maaltijd te bereiden is.
   Er was ook een uitzending over gen-techniek. In Europa, maar vooral in Duitsland, is gen-techniek omstreden. Er mogen geen genetisch gemanipuleerde gewassen worden verbouwd. In de documentaire werden de voordelen van gen-techniek nauwelijks besproken, en dat is jammer, want op deze manier krijgt het algemene publiek een vertekend beeld.
   Aan het einde van de uitzending gaf boer Helmut Peters zijn houding tegenover gen-techniek goed weer. Hij zou nooit genetisch gemanipuleerde gewassen verbouwen, zelfs niet wanneer het grote voordelen zou hebben. Wat de boer niet kent, verbouwt hij niet. Met zo’n dogmatische instelling komt de mensheid nooit vooruit.

Niet alleen in Amerika wordt Halloween gevierd, ook in Europa zie je op de avond van 31 oktober mensen verkleed over straat gaan. Meisjes met zwarte lippen en duivelhoorntjes, jongens met dolken door hun hoofd.
   Hoewel je in de VS overal kant-en-klare Halloweenkostuums kunt kopen, maakte ik mijn vermomming altijd zelf. Soms koos ik een karakter uit een film, maar het is traditie om verkleed te gaan als een persoon die het afgelopen jaar is overleden. Gisteravond had ik als Harry Mulisch kunnen gaan. Grijze pruik, pijp, bril, jasje, sjaaltje om de hals. En een charmante vrouw aan mijn zij (ik denk niet dat iemand me hier herkend zou hebben, maar dit terzijde - hoewel het overlijden van Mulisch gisteren een item was in het Duitse 8-uur journaal; zo bekend en befaamd was Mulisch in Duitsland blijkbaar).
   Ik bleef thuis zitten. Verkleed over straat als Harry Mulisch leek mij heiligschennis. Ik besloot De ontdekking van de hemel uit mijn boekenkast te halen. Want het is meer dan 15 jaar geleden dat ik dat  meesterwerk gelezen heb.

Berichten | Column | Chemistry | Biografie | Links | Contact