Mark Twain (Samuel L. Clemens)
Iemand die niet leest, heeft niets voor op iemand die niet kan lezen.
30 november
2011,
Steven Verhelst
De griep - 2
Sinds ik uit Nederland weg ben, ben ik
zelden ziek geweest. In elk geval niet lichamelijk. Over mijn
geestelijke gesteldheid valt natuurlijk te discussiëren.
De griep vermijden betekent vooral mensen
vermijden. Het
openbaar vervoer is goed voor het milieu, maar slecht voor de
gezondheid. Ook kun je beter thuis drinken dan in een volle
kroeg
tussen zwetende en hoestende mensen. Vermijd ook restaurants
wier koks druppelende neuzen boven de pannen hangen.
De donkere dagen voor Kerstmis breng je bij
voorkeur alleen door. Met een glas wijn en een goed boek.
27 november
2011,
Steven Verhelst
De griep
In deze slappe economische tijden moeten nodeloze uitgaven voorkomen
worden. Een kleine, maar makkelijke besparing is alle onwerkzame
geneesmiddelen van de boodschappenlijst schrappen.
Oscillococcinum
bijvoorbeeld, een homeopathisch middel, waarvoor in de
wintermaanden reclame verschijnt met ongefundeerde claims dat het zou
helpen tegen griep. De
Vereniging tegen de Kwakzalverij
en
De Keuringsdienst van Waarde
waarschuwden er onlangs ook al tegen.
Volgens de
bijsluiter bevat het suiker,
melksuiker en
Anas
barbariae, hepatis et cordis
200 K. Dat laatste is Latijns voor eendenlever en -hart. en dat in een
verdunning van 200 K. Op scheikundig niveau betekent het dat er geen
enkel molecule van een eend meer in het middel zit. En toch werkt het,
volgens homeopatische artsen. Maar er zijn geen studies die aantonen
dat oscillococcinum ook daadwerkelijk helpt.
Ik houd het geld liever in mijn portemonnee. Of
geef het
uit aan een flesje wijn, dat ik in niet-homeopatische hoeveelheden tot
mij neem. Dat is net zo effectief tegen griep als oscillococcinum. Of
misschien nog wel effectiever.
26 november
2011,
Steven Verhelst
Advent
Vandaag begint in Freising en de rest van Duitsland de advent. De
commerciële advent tenminste (officieel is het zondag pas
eerste
adventsdag). Het betekent vooral veel Glühwein
drinken en
allerlei nutteloze snuisterijen aanschaffen. Dus mij zul je er niet
zien.
25 november
2011,
Steven Verhelst
Heelal
Naar aanleiding van het nieuwe televisieprogramma
Brave new world with Stephen
Hawking
berichtten de kranten over de mening van Hawking dat de mens het heelal
zal moeten bevolken om aardse rampen te kunnen ontvluchten.
De grootste en meest onvermijdelijke 'ramp' die de
aarde
onleefbaar zal maken, is de transformatie van de zon in een rode reus,
wanneer waterstof op raakt en heliumkernfusie begint, waardoor de zon
heter en groter wordt. Dat duurt nog een paar miljard jaar. Tegen die
tijd heeft de mens de aarde zelf al onleefbaar gemaakt.
Misschien moeten er bevroren embryo's de ruimte in
worden
geschoten, die automatisch ontdooid worden als er een nieuwe planeet
bereikt wordt. Gevoed door artificiële placenta's en
grootgebracht
door robot-ouders. Maar wat is de zin ervan? Is overleving van onze
soort echt zo belangrijk?
22 november
2011,
Steven Verhelst
Fritz Koenig
Fritz Koenig is een Duits beeldhouwer-kunstenaar. Hij heeft het
grootste deel van zijn leven in Landshut doorgebracht.
Vandaag kwam ik in Landshut. Het Maassluis van
Beieren.
Het sculpturenmuseum is gewijd aan Fritz Koenig.
Welke andere beeldhouwer komt er uit Landshut?
De dood, en simpele vormen. Dat is de essentie van
het
werk van Fritz Koenig. Een van de weinige werken waar de dood geen rol
speelt, is dit drijvend paar. Of drijven ze slechts passief, in de
oceaan, totdat ze levenloos naar de bodem zakken?
19 november
2011,
Steven Verhelst
Occupy
Toen ik op 15 oktober door San Diego naar het
Balboa Park liep, hoorde ik plotseling rumoer. Het was een demonstratie
met slogans, geschreeuw en spandoeken. Het was de occupy-beweging, waar
ik toen nog nauwelijks van gehoord had. Nu zijn er al occupy-kampen in
verschillende landen met dwang door de politie ontruimd.
Naast mij op de stoep liep een verlopen type met
de demonstrerende massa op.
'Wat is er aan de hand?' vroeg ik hem.
'Ze zijn boos,' zei hij.
Tja, dat kon ik ook wel zien.
We keken even samen naar de mensen die over 6th
Avenue liepen.
'Ze willen geld,' zei hij. Daarna keerde hij zich
om. 'Ik
weet nog een slijterij waar ze blikken' (hij noemde een biermerk dat ik
niet kon verstaan) 'hebben voor 99 cent.'
Het was tien uur 's ochtends. Een prima tijd om
het op een
zuipen te zetten, wanneer je niet in geld bent geintereseerd, maar
slechts in goedkoop bier. Maar ik ging naar een museum te gaan in
plaats van bier te drinken met een zwerver. Een besluit waar ik
eigenlijk spijt van heb.
18 november
2011,
Steven Verhelst
Boerhaave
Vroeger was het letterkundig museum mijn
favoriete Nederlandse museum. Maar dat is sinds de renovatie niet meer
zo. De meeste schatten die vroeger tentoongesteld stonden,
zijn
niet
meer te vinden.
Het
Museum Boerhaave in Leiden staat
nu hoog op mijn lijst. Een prachtige collectie aan
natuurwetenschappelijke instrumenten, en regelmatig interessante
tentoonstellingen op het gebied van chemie en biologie. Maar het museum
is in zwaar weer geraakt. Voor het eind van het jaar is nog een flink
geldbedrag nodig om het museum van de ondergang te redden. En een
ondergang zou rampzalig zijn. In welk ander museum moet ik dan troost
vinden als ik Nederland eens bezoek?
Het publiek kan iets doen. Kleine donaties, grote
donaties. Het is crisis, ja. Maar zou een mentale crisis over het
verdwijnen van dit museum niet veel erger zijn? Ik heb mij zojuist
aangemeld als 'Vriend voor het Leven'. U ook?
15 november
2011,
Steven Verhelst
Vibrio fischeri
Van
een collega kreeg ik een petrischaaltje om naast mijn bed te zetten. 's
Nachts komt er een onheilspellende gloed vanaf. Het
zijn kolonies
van
Vibrio fischeri,
een bacterie waarin een luminescerende reactie plaatsvindt.
Vibrio
fischeri bacteriën
worden ook gecultiveerd door dwerginktvissen. De inktvissen jagen 's
nachts in ondiep water. Door het maanlicht zou er een schaduw op de
bodem van de zee vallen. Maar de inktvissen kweken net genoeg
Vibrio fischeri
zodat het schijnsel de schaduw doet verdwijnen.
Zoals de
Stealth
bommenwerpers onzichtbaar waren voor de radar, zo zijn dwerginktvissen
onzichtbaar voor roofdieren.
13 november
2011,
Steven Verhelst
Stank
Als kind hield ik niet van zuurkool. En nog steeds niet. Ik heb er een
haast fysieke afkeer tegen. En dat is onfortuinlijk, want in Beieren is
het een populair gerecht.
Vanavond kookten mijn onderburen zuurkool. De
stank steeg
op tot in mijn keuken. Ik nam snel een anti-stress-bad met mandarijn-
en sinaasappelextract. Daarna at ik een kippenpoot met hete bliksem,
waarbij ik een Oostenrijkse zweigelt dronk. De geur van
zuurkool
was inmiddels verdreven.
12 november
2011,
Steven Verhelst
Grote gedachten
In het heelal stelt de aarde niets voor. Sterker nog, de zon stelt
niets voor. Met een beetje geluk is de zon een pixel
op de
fotografische plaat van een buitenaardse beschaving. En op een
onzichtbaar stipje naast die gloeiende pixel leven mensen. De mens is
insignificant klein. Maar zijn gedachten zijn groot. Zijn gedachten
vormen zijn persoonlijk universum.
Ik
ben een God in 't diepst van mijn gedachten
En zit in 't binnenst van mijn ziel ten troon
Over mij zelf en 't al, naar rijksgeboôn
Van eigen strijd en zege, uit eigen krachten.
En als een heir van donkerwilde machten
Joelt aan mij op en valt terug, gevloôn
Voor 't heffen van mijn hand en heldere kroon:
Ik ben een God in 't diepst van mijn gedachten.
—En tóch, zo eindloos smacht
ik soms om rond
Úw overdierb're leên den arm
te slaan,
En, luid uitsnikkende, met al mijn gloed
En trots en kalme glorie te vergaan
Op úwe lippen in een wilden vloed
Van kussen, waar 'k niet langer woorden vond.
(Sonnet V - Willem Kloos; uit: Verzen, 1894)
Een universum van woorden en kussen, is dat niet
genoeg?
Dan hoeft de rest van al die sterren en planeten niet eens te bestaan.
8 november
2011,
Steven Verhelst
Maandag
Op sommige maandagen word je wakker en denk je: begint deze hele
santenkraam weer opnieuw? Is het pensioen nog niet in zicht?
Nee, het pensioen is nog niet in zicht.
De pensioensleeftijd moet trouwens nodig
opgekrikt worden. Niet naar 67, maar naar 70. Of nog hoger.
Vijfenzestig is ooit ingevoerd toen de
levensverwachting veel en veel lager was dan nu. Vijfenzestig is niet
meer van deze tijd. Zelfs mijn oma werkte nog parttime na haar 65e.
Mijn vader ook trouwens. Waarom? Omdat werken leuk is - afgezien van
een blauwe maandag.
7 november
2011,
Steven Verhelst
Lying Dutchman
Er is al veel gezegd over de sociaal psycholoog Diederik Stapel. Zelfs
in het buitenland. De Washington Post noemde hem de
lying Dutchman.
En ook in elke Nederlandse talkshow en krant is er commentaar op de
zaak geleverd. Meestal commentaar op de wetenschap in het algemeen. Ze
doen alsof achter elk bureau aan de universiteit een fraudeur zit, of
in elk geval iemand die zo veel mogelijk geld binnen wil halen.
Als ik zo veel mogelijk geld binnen zou willen
halen, was
ik wel professioneel pokerspeler geworden. Misschien word ik dat ooit
nog wel.
In de wetenschap is het uiteraard noodzakelijk om
te
publiceren, want uiteindelijk wordt een wetenschapper op de kwaliteit
van zijn onderzoek beoordeeld. Op basis daarvan worden er
beurzen en professoraten verstrekt. Maar daarnaast vind ik het
is
ook een morele plicht om onderzoeksresultaten, die uiteindelijk door de
belastingbetaler gefinancierd zijn, publiekelijk toegankelijk te maken.
Een van de grootste zonden in de wetenschap
(afgezien van
een AK-47 oppakken en vervelende collega's neermaaien) is het fingeren
van onderzoeksdata. Dat is wat Diederik Stapel gedaan heeft. Maar is
het exemplarisch voor de hele wetenschap? Ik denk van niet. In elk
geval niet voor de natuurwetenschappen. Ben ik naïef omdat ik
nog
in de goede intenties van mensen geloof? Misschien. Maar er is in de
natuurwetenschappen ook minder makkelijk met fraude, slecht opgezette
onderzoeken en onjuiste conclusies weg te komen. omdat experimenten
herhaald worden door andere wetenschappers. In elk geval de
interessante exerimenten die grote impact hebben. Als blijkt dat de
gepubliceerde studie niet klopt, staan de wetenschappers in kwestie in
hun hemd.
Hoe lang duurde het voordat koude kernfusie was
ontmaskerd? Hoe lang voordat de bacterie die arseen in zijn DNA zou
inbouwen? Dat laatste onderzoek was al neergesabeld voordat
het
in de gedrukte versie van
Science
kon verschijnen.
Nee, het zit wel goed met de natuurwetenschappen.
Wat mij betreft hoeft er weinig veranderd te worden aan het
peer review systeem.
5 november
2011,
Steven Verhelst
7 miljard
Een paar dagen geleden bereikte het aantal menselijke
aardbewoners zeven miljard. Het zijn er nu al weer bijna een
miljoen meer. Het is krankzinnig, het is een plaag.
Het is allemaal de schuld van landbouw. Landbouw
en
technologische vooruitgang. Zonder die twee zouden mensen 10.000 keer
schaarser zijn, en zouden er nu misschien een half miljoen mensen op
aarde rondlopen.
Een half miljoen, zou dat niet prettig zijn? Dan
kun je op
zaterdagmiddag tenminste een beetje doorlopen in de Rotterdamse
koopgoot.
bron
grafiek: Wikipedia
4 november
2011,
Steven Verhelst
Allerheiligen
Er zijn te veel heiligen. Alleen Paus Johannes Paulus II heeft al 482
personen heilig verklaard.
Als al deze heiligen hun eigen katholieke feestdag
krijgen, kan er niet meer normaal gewerkt worden. Daarom is er 1 vrije
dag voor alle heiligen. En dat was vandaag. Maar zelfs 1 dag is te
veel. Want wat is in godsnaam heilig?
1 november
2011,
Steven Verhelst
