Vandaag moest ik een ampul met 30 milliliter propargylamine openen en in een Schlenk vaatje overbrengen. Op de verpakking stond dat het een licht ontvlambare, corrosieve en toxische stof was. Ik had mijn witte labjas, veiligheidsbril en handschoenen al tevoorschijn gehaald. "Kan fataal zijn bij opname door de huid." las ik ook nog in de bijgevoegde documenten.
   Van sommige verbindingen weet ik waarom ze fataal kunnen zijn. Koolstofmonoxide bind bijvoorbeeld aan heem in de rode bloedcellen, diisopropyl fluorophosphaat remt acetylcholine esterase in de neuronen, cyanide verhindert de werking van cytochroom C oxidase. Maar wat propargylamine doet, was mij onbekend. Ik vermoed dat het de werking van mono-amine oxidases kan remmen, waardoor andere amines in het lichaam niet meer onschadelijk gemaakt kunnen worden. Maar als er een chemicus onder mijn lezers is, die een ander idee heeft, stel ik voor dat hij/zij mij een bericht stuurt.

Gisteren is de schrijver Gerrit Krol overleden, las ik in de Volkskrant. Tien jaar geleden heb ik hem voor het eerst en het laatst horen voorlezen. op Nur Literatur.
   Bijna twintig jaar geleden las ik voor het eerst een boek van Krol. Het gemillimeterde hoofd. Dat las ik voornamelijk omdat ik had gehoord dat het doorspekt was met wiskundige formules en diagrammen. En ik was toentertijd bezeten van wiskunde.
   Maar het bleef niet bij dat ene boek van Krol. Ik las meer, want op een of andere manier was ik gegrepen door zijn eigenaardige stijl. De man achter het raam. Maurits en de feiten. De Hagemeijertjes. Okaka's Wonderpark. De ziekte van Middleton.
   Ook zijn werkwijze interesseerde me. Daarover sprak hij ooit op een Teleac cursus. Hij ging boven, op zijn schrijfkamer, zitten wachten tot zijn hoofd leeg was. Pas dan begon hij met schrijven. Soms duurde dat zo lang, dat er nauwelijks nog tijd over was om te schrijven. De flarden die hij schreef, rangschikte hij later tot een juiste volgorde, en zijn eerste versies van manuscripten zagen meer er uit als plakboeken dan als manuscripten. Dat verklaart misschien de vele korte alinea's in zijn romans.
   Krol overleed aan de ziekte van Parkinson. Tien jaar geleden was hij er al niet best aan toe. Hij las een verhaal voor over een sjaal. Een magistraal verhaal moet het geweest zijn, want zelfs nu herinner ik me dat optreden nog.

Ik zat in mijn huis, alleen, zonder mijn liefje. Ik moest eruit, dacht ik, en ik besloot naar een wijnproeverij te gaan, die in München plaatsvond. Ik was op zoek naar Rieslings en Spätburgungers die me lyrisch zouden maken.
   Ik proefde één wijn die een blend was van Spätburgunder en Cabernet Dorsa. Die laatste is een kruising van Cabernet Sauvignon en Dornfelder, ontwikkeld in de jaren 70 in Duitsland. Het was een wijn om in lichte extase van te raken.
   's Avonds kwam ik terug in een leeg huis. Ik dronk een flesje van de Spätburgder-Cabernet Dorsa en las in een boek van Bukowski. "When you drank, the world was still out there, but for the moment, it didn't have you by the throat."

Veel wasmiddelen bevatten TAED, tetra-acetyl-ethyleendiamine. Onder invloed van waterstofperoxide ontstaat er perazijnzuur, een krachtig middel om vlekken te bleken - bij lagere temperatuur dan waterstofperoxide dat kan. Maar TAED geeft een groot bijproduct: diacetyl-ethyleendiamine.
   Twintig jaar geleden werd er door Unilever een nieuw, revolutionair wasmiddel geïntroduceerd. Omo Power. In andere landen verkrijgbaar onder de naam Persil Power. Het bevatte een katalysator, waardoor geen TAED meer nodig is. Daarbovenop ontstaat er bij lagere temperatuur een blekend middel.
   Ik herinner me nog dat mijn laboratoriumjas, vuil geworden met allerlei gekleurde chemicaliën tijdens een praktikum anorganische chemie, na een half uurtje in Omo Power weer perfect wit was. En dat zonder te boenen.
   Uiteindelijk werd Omo Power door lastercampagnes van concurrent Procter & Gamble van de markt gehaald. De katalysator beschadigde de vezels van kleding.
   Tegenwoordig wordt de katalysator wel ingezet bij vaatwasmiddelen. Want glas en keramiek is wel bestand tegen de oxidatieve werking.

De afgelopen tweeënhalve week was ik bij mijn verloofde in het Ruhrgebiet. Nu vlieg ik weer terug naar München. Ik pakte mijn koffer en verliet het huis in een treurige stemming.
   Ik probeer aan andere dingen te denken. Aan mensen in gorilla pakken, aan de banaan op mijn fruitschaal, die nu waarschijnlijk bruin geworden is, aan Protea, de bloemensoort die ik vorige maand in Zuid-Afrika gezien heb. Carl Lineaus vernoemde de plantenfamilie naar de Griekse god Proteus, die zijn verschijningsvorm kon veranderen wanneer hij maar wilde. De Protea komen ook in veel verschillende verschijningsvormen voor. Dat laat mij weer denken aan proteases, de groep eiwitten waaraan mijn onderzoeksgroep werkt. Ook proteases hebben vele verschijningsvormen, en dat maakt ze voor mij zo interessant..

Vandaag komt Sinterklaas in Groningen aan. Met zijn Zwarte Pieten.
   De afgelopen weken heb ik met verbazing de discussie over Zwarte Piet gevolgd. Die leek voornamelijk via de kranten en het programma Pauw & Wiitteman gevoerd te worden. Ik werd er een beetje moe van.
   In Duitsland zijn er geen Zwarte Pieten. Daar wordt Sinterklaas bijgestaan door Krampus of - in sommige delen van Duitsland - door knecht Ruprecht. Beide zijn gebaseerd op de duivel. Zwarte Piet is dus een typisch Nederlands verschijnsel, gebaseerd op stereotypen van de negerslaven.
   Cultuur is in beweging, en wat mij betreft mogen tradities best langzaam veranderen. Anders knuppelden we nu nog katten dood op de kermis, en werden er nog steeds heksen verbrand.

Ik betrok een kamer in hotel Ritter St. Georg, gevestigd in het oudste vakwerkhuis van Braunschweig. Wie de heilige Georg was en welke ridders hier gewoond hebben, weet ik niet. Maar groot kunnen ze niet geweest zijn, want het plafond van mijn kamer bevindt zich slechts tien centimeter boven mijn hoofd.

In de snackbar op de hoek van de straat waar mijn verloofde woont, hing de geur van gebakken patat in de lucht. Naast de frituur lagen een paar bruin gebakken worsten op een metalen plaat te wachten op klanten. Naast de ingang stond een gokautomaat. Een man met een mat in zijn nek en een kale schedel probeerde de vrouw achter de toonbank te versieren. Hij zei: gisteren heb ik al weer van je gedroomd, Connie.
   Ik moest denken aan de film Spetters, waarin drie jongens proberen om het meisje van de rijdende snackbar te krijgen. Een vrolijk verhaal is het niet, maar dat zijn de meeste films van regisseur Paul Verhoeven niet.
   De man met de kale schedel verliet de zaak, en ik at verder van mijn Currywurst.

Ik was naar de fitnesszaal gegaan en oefeningen aan een paar apparaten gedaan, die ik voorheen nog niet had gebruikt. Dat was donderdagavond. Pas nu kreeg ik behoorlijke spierpijn. Of Muskelkater, zoals de Duitsers het noemen. Een kater in de spieren.
   Voor vanavond heb ik wat biertjes in de koelkast liggen. Misschien kan de spierkater door een gewone kater verdrongen worden.

Aan een muur in een chemie-gebouw van de universiteit Göttingen zag ik een informatieblad over Friedrich Wöhler, een van de meest bekende Duitse chemici uit de negentiende eeuw. Wöhler was de grondlegger van de organische synthese. Hij maakte in 1928 voor het eerst een organische verbinding - bij toeval. Ureum. Tot dan toe heerste het idee van het vitalisme en werd gedacht dat organische verbindingen alleen door levende organismen gemaakt konden worden. Wöhler zorgde voor het einde van het vitalisme.
   Aan zijn voormalige promotor schreef hij: "Ik kan ureum maken zonder de hulp van nieren van mensen of honden. Ammonium cyanaat IS ureum."
   Door deze ontdekking werd Wöhler per koninklijk besluit tot professor benoemd. Een aantal jaar later kreeg hij zijn eigen leerstoel in chemie en farmacie aan de universiteit van Göttingen. In zijn voetsporen treden kan ik niet. Maar in de organische chemie is nog genoeg te ontdekken.

In het steakhouse waar ik zat, zaten een jongen en een meisje aan een tafel tegenover mij handje te vrijen. Ze keken elkaar intens aan. Op hun tafel stond een karafje rode wijn en twee glazen. Maar ze lieten ze weghalen. De glazen en het karafje. Ze wilden witte wijn.
   Misschien beviel de rode wijn niet. Of hadden ze per ongeluk cabernet sauvignon besteld in plaats van sauvignon blanc. Het kan zo maar gebeuren. Ik sta nergens meer van te kijken.
   Zelf heb ik ooit per ongeluk een zoete dessertwijn bij een visgerecht besteld. Dat was in Australië. Ik wilde zo veel mogelijk verschillende Australische wijnen proeven. Botrytis, dat kende ik nog niet, dus bestelde ik een glas, niet wetende dat Botrytis een microorganisme is dat de druiven aantast en de wijn zoet maakt. Een typische dessertwijn. De ober rook aan het glas, gooide de inhoud weg en opende een nieuwe fles. Twijfelend aan de inhoud liet hij het glas aan een andere kelner ruiken. Die gebaarde dat het OK was, en het glas kwam naar mijn tafel.
   Ik nam een slokje. Het eerste en het laatste. Dat was het. Weer iets geleerd. En de ober was wat mij betreft gezakt voor zijn examen. Want hij had natuurlijk moeten weten dat een Botrytis dessertwijn niet bij een visgerecht past.
   Naast mij bestelt een vrouw een glas witte wijn bij een steak. Is ze verward? Of is ze misschien een restaurantcriticus die uittest of de ober iets zegt over haar wijnkeus?
   Ik wacht de uitkomst niet af, betaal voor mijn gerecht en verlaat het steakhouse.

Ik zat in de trein naar de Duitse plaats Göttingen. Uit verveling speelde ik met de oude smartphone die ik van mijn vriendin gekregen had. Ik surfte op het net naar de Wikipedia pagina van Falko Zandstra. Want opeens moest ik aan Falko Zandstra denken. Misschien omdat het koud was, buiten. De hersenen hebben rare kronkels.
   Zandstra is 4,5 jaar ouder dan ik. Hij heeft tegenwoordig een bedrijf in dak- en wandbeplating. De gespierde spijker. Hij liever dan ik.
   Morgen heb ik op de universiteit van Göttingen een gesprek voor een positie aan een instituut dat chemie, beeldgeving en hersenonderzoek doet. Als ze vragen waarom ik daar wil werken, zeg ik: 'Ik wil begrijpen hoe het brein werkt, waarom mensen plotseling aan mensen als Falko Zandstra moeten denken.'