Schaken - 2: Karpov - Timman
Twee dagen geleden schreef ik al over schaken. Als tiener schaakte ik
elke week. Eerst op de lagere school, bij meester De Groot. Later bij
de schaakclub. Ik haalde diploma's, leerde schaak-openingen. Ik speelde
zelfs partijen na waarvan de zetten in de krant stonden. Timman tegen
Karpov - ik weet nog dat ik op mijn kamer zat met mijn schaakbord en de
krant, ergens in 1990. De winnaar van de match zou Kasparov mogen
uitdagen voor de wereldtitel.
Van Karpov ging het gerucht dat hij tijdens zo'n
kandidatenmatch of een match om het wereldkampioenschap zijn haar niet
waste. En de matches duurden een maand. Aan het einde droop het vet
bijna uit zijn haar. Of verbeeldde ik mij dat?
.
27 november 2024,
Steven Verhelst
Schaken
Vandaag begint het WK schaken voor de titel van FIDE. De namen van de
deelnemers kende ik niet. Dat komt deels omdat ik schaken niet meer
volg, maar ook omdat de wereldtitel aan prestige heeft verloren sinds
Magnus Carlsen twee jaar geleden weigerde de titel te verdedigen.
Als tiener zat ik op een schaakvereniging. Eerst bij HVO
in Vlaardingen, later bij Groenoord in Schiedam en weer later bij Het
Zwarte Paard in Schiedam.
Bij de Rotterdamse kampioenschappen kreeg je anderhalfuur
bedenktijd per persoon, met na 35 zetten nog een kwartier erbij. Een
partij kon dus 3,5 uur duren, en er waren twee partijen op een
dag. Wanneer ik twee lange partijen speelde, was ik na afloop doodmoe.
Bij de partijen in om de FIDE wereldtitel hebben
beide spelers 2,5 uur de tijd, en krijgen er op het einde 30 seconden
per zet bij. Een partij kan dus langer dan 5 uur duren, en ze
spelen 14 partijen in ongeveer vier weken tijd. Een slopende ervaring
is het, waar voormalig wereldkampioen Magnus Carlsen - die gezien wordt
als 's werelds beste schaker - geen zin meer in heeft. En geef hem eens ongelijk.
.
25 november 2024,
Steven Verhelst
Nerveus
Deze week neem ik examens af. Binnen mijn vak Informatieve en
Communicatieve Vaardigheden leren we studenten hoe ze een poster moeten
presenteren op een wetenschappelijk congres. De studenten dienen deze
week in twee minuten een wetenschappelijke poster voor te stellen, die
ze in de afgelopen weken hebben gemaakt. In het Engels.
De meeste studenten zijn wat nerveus. Dat is normaal. Ik was
vroeger, vooral op het middelbaar, ongelooflijk gespannen als ik een
spreekbeurt moest geven. Tot het moment dat ik eens iets mocht
vertellen over een gedicht van Piet Paaltjens, iets waar ik zelf
enthousiast over was. Toen ontdekte ik: spreken kan ook leuk zijn.
Gedurende de jaren als student en post-doc heb ik zo veel
presentaties gegeven, dat ik het steeds leuker begin te vinden. De
meeste van mijn studenten hebben die weg nog te gaan.
.
20 november 2024,
Steven Verhelst
Brandblussen
Ik zit in de eerste interventieploeg binnen mijn departement. Dat
betekent dat ik, samen met een paar collega's, bij een brandalarm de
evacuatie in goede banen moet leiden. En ik mag ook een bluspoging
wagen.
Eens in de paar jaar wordt het blussen van branden
geoefend. Met een branddeken, met een CO2 blusser en met een
schuimblusser. Dan ben je voorbereid in het geval er echt iets gebeurt.
En het is natuurlijk gewoon leuk.
.
15 november 2024,
Steven Verhelst
Priemgetal
Vroeger, toen ik nog op de lagere school en de eerste klassen van de
middelbare school zat, leende ik wel eens een boek uit de Vlaardingse
bibliotheek dat "Het woordenboek der getallen" heette. Daarin stonden
allerlei weetjes over getallen. Over het getal pi, over het getal googol, over priemgetallen.
Ik herinner me nog het toen grootst bekende priemgetal. Dat was 2^216091 - 1.
Een paar weken terug is er een nieuw priemgetal ontdekt.
2^136279841 - 1. Flink veel groter dan wat er veertig jaar geleden
bekend was.
Behalve dat het leuke wiskundige weetjes zijn, kunnen
priemgetallen ook gebruikt worden voor het versleutelen van berichten.
Handig dus voor digitaal communicatieverkeer.
.
10 november 2024,
Steven Verhelst
Verbazing
Wat ik nooit voor mogelijk had gehouden, is gebeurd: Donald Trump is
opnieuw gekozen tot president van de Verenigde Staten van Amerika.
Hoe kan het dat iemand die (hele lijst van zijn
verschrikkelijke eigenschappen; u weet zelf wel welke), dat die
herkozen wordt tot president?
Wat betekent dit voor de democratie? Wat betekent dit voor
het beoefenen van politiek? Als dit soort mensen gekozen kan worden,
dan is er toch iets mis met politici en het electoraat?
.
6 november 2024,
Steven Verhelst
Theo van Gogh
Gisteren was het twintig jaar geleden dat Theo van Gogh werd vermoord.
Ik woonde toen in Palo Alto, California.
Ik dacht: nu kom ik nooit meer terug naar Nederland.
Niet als inwoner in elk geval.
Fan van Van Gogh was ik niet, al deel ik zijn mening dat
je kritiek mag hebben op religie. Dat je religie en andere
overtuigingen van mensen belachelijk mag maken.
Gerard Reve werd in de jaren 60 al voor de rechter
gedaagd voor het beledigen van gelovigen, en vrijgesproken. Dat ging om
het christelijk geloof. Voor de islam bleek dat de afgelopen decennia
jaar anders.
Maar je mag het nog zo oneens zijn met iemand, niemand
verdient het om vanwege zijn of haar woorden neergestoken of
neergeschoten te worden.
Op dezelfde dag overleed Gerrie Kneteman, de legendarische
wielrenner. Maar dat is een ander verhaal - daar schrijf ik een
andere dag wel over.
.
3 november 2024,
Steven Verhelst
Geestverruimende middelen voor herten?
In het bos kwam ik een aantal vliegenzwemmen tegen. Niet zo groot als die ik ooit
in Canada verzamelde. Wel zag ik dat er aan de paddestoel geknaagd was.
Voor de mens is de Amanita muscaria, zoals de
wetenschappelijke naam van de vliegenzwam luidt, niet eetbaar. Maar wie
weet kunnen herten, vossen of dassen er wel tegen, en knabbelen zij aan
de vliegenzwam om de psycho-actieve stoffen die er in zitten.
Hoe hallucinerende herten het woud zien, weet ik niet,
maar ik stel me voor dat het wellicht paarse bomen zijn,
met oranje-vlammende bladeren.
2 november 2024,
Steven Verhelst
